1- استادیار دانشگاه ارومیه ، ayub.manochehri@gmail.com
2- دانشگاه تهران
چکیده: (8843 مشاهده)
فضا به یکی از مؤلفههای اساسی در تحلیلهای شهری تبدیل شده است، در واقع شهرها مهمترین ابزار تولید فضا به ویژه فضای سرمایهداری یا چرخه دوم انباشت سرمایه هستند. هدف این پژوهش تحلیل فرآیند تولید فضا در ایران معاصر است. شهر تهران به عنوان پایتخت ایران در دو سده اخیر مورد مطالعه انتخاب شده است. در راستای رسیدن به هدف پژوهش ساختار اجتماعی، اقتصادی سیاسی، سازمان فضایی کشور، نقش شهر تهران در سازمان فضایی و تغییرات فضایی و کالبدی شهر تهران مورد تحلیل قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری دادهها اسنادی بوده است. آنچه که از این پژوهش میتوان نتیجه گرفت این است که بعد انقلاب مشروطیت دولت نه تنها در فرایند شهرنشینی تأثیر گذار میشود و روند شهرنشینی را با استفاده از مکانیزم تغییر شیوه تولید از شیوه سرمایهداری بهرهبری به شیوه دولتی تغییر میدهد، بلکه همزمان به گسترش شهرنشینی ماهیت فضارا تغییر میدهد، دولت شروع به تولید فضای جدید اقدام میکند که ماهیت مصرفی فضا کمرنگتر شده است و فضای مبادلهای جایگزین آن میشود. شهر تهران برای انباشت سرمایه و تسریع فرایند تولید، توزیع و مصرف در این مدت تغییراتی زیاد کرده است و از یک شهر- زندگی به یک شهر- سرمایه و در نهایت به شهر-کالا تبدیل شده و نتیجه صد سال تلاش دولت در تولید فضا بوده است، دولت با تأثیرگذاری زیاد در بعد بازنمایی فضا (فضای تصور شده) و برنامهریزی انتزاعی شهر کنترل فضا را در اختیار گرفته و با فرایند تغییر زندگی روزمره فضای زیسته و درک شده را نیز تحت تأثیر گذاشته است.
نوع مقاله:
پژوهشی کیفی |
موضوع مقاله:
فرایندهای سطح زمین دریافت: 1397/6/23 | پذیرش: 1397/11/10 | انتشار: 1398/3/25