دوره 21، شماره 2 - ( 1396 )                   جلد 21 شماره 2 صفحات 263-243 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
sharifikia M, Shayna S, eftekhari S M, Karam A. River morphological changes analysis caused by Taleqan Dam counteraction –based on remote sensing time deferential data. MJSP 2017; 21 (2) :243-263
URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-9696-fa.html
شریفی کیا محمد، شایان سیاوش، افتخاری سید مروت، کرم امیر. تحلیل تغییرات مورفولوژیکی رودخانه ناشی از احداث سد طالقان بر پایه تفاضل‌سنجی زمانی داده‌های سنجش‌ازدوری. برنامه‌ریزی و آمایش فضا. 1396; 21 (2) :243-263

URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-9696-fa.html

تحلیل تغییرات مورفولوژیکی رودخانه ناشی از احداث سد طالقان بر پایه تفاضل‌سنجی زمانی داده‌های سنجش‌ازدوری
محمد شریفی کیا 1، سیاوش شایان1 ، سید مروت افتخاری2 ، امیر کرم2
1- عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس
2- عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی
چکیده:   (4779 مشاهده)
سدسازی فعالیت عمرانی نسبتاً فراگیر است که در برخی مقاطع زمانی در ایران به‌عنوان یکی از زیرساخت‌های اصلی و محوری توسعه در نظر مدیران برنامه‌ریزی کشور محسوب می‌شد. واقعیت آنکه حاکمیت رژیم خشک و نیمه‌خشک بر ایران و الزامات تأمین منابع آبی، احداث بسیاری از سدها در مناطق بعضاً نامناسب را توجیه‌پذیر ساخت. این نکته نیز پذیرفته است که سدسازی به‌طور طبیعی و تا حدودی جبری تغییراتی در مورفولوژی ناحیه احداثی (سرآب و پایاب) ایجاد می‌نماید، لذا آگاهی از تغییرات مورفولوژیکی رودخانه‌ای در دو حوضه بالادست (سرآب) و پایین‌دست (پایاب) سد در راستای مدیریت منطقه‌ای و کاهش خسارت به سازه‌ها، زیرساخت‌ها و مخزن سد دارای اهمیت فراوان است. بر مبنای این ضرورت، در تحقیق حاضر استخراج تغییرات مورفولوژیکی رودخانه‌ای در حوضه بالادست سد طالقان، بر پایه تفاضل‌سنجی زمانی داده‌های سنجش‌ازدور، هدف‌گذاری شده است. بدین منظور از سه سری عکس‌های هوایی در مقاطع 1334، 13350، 1380 (قبل از احداث سد) برای استخراج و بررسی ویژگی‌های مورفولوژی بهره گرفته‌شده و در مرحله بعد همین ویژگی‌ها از تصاویر پانکروماتیک ماهواره Cartosat-1 مربوط به 1388 سال‌های، 1390، 1394 مجدداً استخراج و علاوه بر آن تغییرات مورفولوژیکی سطح با روش تفاضلی از دو مدل رقومی تولیدی اخذ و تحلیل گردید. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد قریب 58 درصد عرصه موردمطالعه واجد تغییر منفی ارتفاعی بوده که مقادیر حداکثری آن به رقم 31.2 سانتی‌متر می‌رسد. درعین‌حال تغییرات ارتفاعی مثبت با نرخ 1 سانتی‌متر تا حداکثر 12 متر عرصه محدودتری داشته (35 درصد محدوده) که بخش عمده آن در قسمت انتهای بستر رودخانه اصلی و نواحی پشت سد اتفاق افتاده که انباشت رسوب عامل ایجابی آن می‌باشد. همچنین نیم‌رخ‌های طولی تهیه‌شده از مدل‌های رقومی قبل و بعد از احداث سد نشان می‌دهد بستر رود از مصب سد تا 14 کیلومتری علیای آن (روستای جوستان) قبل از احداث در حال عمیق شدن بوده و وضعیت مرفولوژیکی نسبتاً نامنظمی را معرفی می‌نموده، درحالی‌که در بعد از احداث این وضعیت از نظم نسبتاً بهتری برخوردار شده است. همچنین تغییر در فرم نیم‌رخ‌های عرضی از حالت U بسته به حالت مشابه U باز محسوس می‌باشد. نکته دیگر اینکه فعالیت فرسایشی از حالت حفر بستر به فرسایش کناری تغییر کرده و پیچان‌رودهای اولیه در حال گسترش می‌باشد. درمجموع مستند به یافته‌های تحقیق روشن گردید که در این بخش از رودخانه شاهرود، به دلیل تغییر مثبت سطح اساس، موجب بالا آمدن بستر شرایط برای ورود به مرحله تحول‌یافتگی شده است؛ نتیجه ضمن تخریب سازه‌های حاشیه رود، شرایط انتقال رسوبات بیشتر را از دامنه‌های سست مجاور به مخزن سد را فراهم نموده است.
واژه‌های کلیدی: سدسازی، تغییرات مرفولوژیکی، سنجش‌ازدور، تفاضل‌سنجی، طالقان
متن کامل [PDF 1586 kb]   (4887 دریافت)    
نوع مقاله: علمی پژوهشی، مستخرج از پایان نامه | موضوع مقاله: مدلها، تکنیک ها و روش های برنامه ریزی
دریافت: 1396/2/9 | پذیرش: 1396/4/1 | انتشار: 1396/6/6
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.