چالش‌ های دهیاران در کنترل ساخت و ساز روستایی در استان مازندران

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
علیرضا رمضانی درویش خیل 1
محمد شوکتی آمقانی 2
شهلا چوبچیان 3
1 دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
3 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
چکیده
ساختمان‌های روستایی به‌دلیل ساختارهای نامنظم و عدم رعایت استانداردهای ساخت‌وساز، در برابر زلزله‌ها بسیار آسیب‌پذیر هستند. با توجه به مسئولیت قانونی دهیاران در نظارت بر ساخت‌وسازهای روستایی، این پژوهش به بررسی چالش‌هایی می‌پردازد که آنان در مسیر توسعه پایدار روستایی در استان مازندران با آن مواجه‌اند. این مطالعه از نوع توصیفی–پیمایشی بوده و جامعه آماری آن شامل ۲۵۰ دهیار از روستاهایی است که طرح هادی در آن‌ها اجرا شده بود. با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، ۱۵۱ نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‌ها از طریق پرسش‌نامه‌ای محقق‌ساخته گردآوری شد که روایی آن به تأیید خبرگان رسید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از ۰.۸ محاسبه گردید. یافته‌ها نشان داد ساخت‌وسازهای غیرمجاز همچنان در روستاهای مورد مطالعه رایج است و دهیاران با موانع متعددی از جمله کمبود نیروی انسانی متخصص، پایین بودن سطح حقوق و مزایا، و تداخل وظایف اداری مواجه‌اند. این موانع در شش بُعد اصلی طبقه‌بندی شدند: اجتماعی–آموزشی، نهادی–مدیریتی، زیرساختی–فناورانه، اداری–سیاسی، اقتصادی–ساختاری و حقوقی. مهم‌ترین چالش شناسایی‌شده، کمبود آگاهی و آموزش‌های لازم درباره روش‌های ایمن ساخت‌وساز و همچنین مشارکت اندک جامعه محلی بود. این پژوهش بر ضرورت رویکردی جامع در حکمرانی ساخت‌وساز روستایی تأکید دارد که محورهای اصلی آن شامل توانمندسازی، اصلاح سیاست‌ها و افزایش مشارکت جامعه در راستای توسعه پایدار روستایی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

آمایش فضا و ژئوماتیک
دوره 29، شماره 1
بهار 1404
صفحه 76-98