Explaining the influencing indicators on the texture pattern of pilgrimage cities with an emphasis on religious tourism

Document Type : Qualitative Research

Authors
A. Amini kashani 1
A. Molaei 2
M. T. pirbabaei 3
1 PhD Student, Islamic Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Tabriz Islamic Art University, Iran
2 Associate Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Tabriz Islamic Art University, Iran
3 Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Tabriz Islamic Art University, Iran
10.2022/hsmsp.27.2.6
Abstract
Urban planning of pilgrimage cities has always been associated with challenges due to their unique characteristics and under the influence holy places present there. The main goal of the current research is to explain the indicators influencing the texture pattern of pilgrimage cities, considering the tourism capacity there. This research is applied-developmental in terms of purpose and has been conducted with the descriptive-analytical method. Also, in order to collect data, the method of document-library studies has been used. The results show that in the planning related to change and development in the context of pilgrimage cities, effective indicators should be explained and taken into consideration by decision-makers and planners, and interventions should be made with comprehensive evaluations, appropriate to the genome of such cities and considering the rights of pilgrims and neighbors. In the current research, 19 indicators affecting the texture pattern of pilgrimage cities include privacy and domain, centrality, enclosure, hierarchy, desirable landscape, appropriateness of religious spaces, cultural-entertainment spaces, residential spaces, service-infrastructure, access network, the context around the holy place, environmental resilience, Islamic lifestyle, religious identity, spirituality, safety and security, education, and social interactions were identified. Then, the important rules and considerations in the planning and development of pilgrimage cities were presented based on the explained indicators.

Keywords

Subjects

1. ادیب زاده, ب. و سیادتی فرازمند, س. (1395). زیارت قبول، نقش نماهای شهری در ارتقاء کیفیت حریم های مقدس (با تاکید بر حال بنا GESTURE). چهارمین کنگره بین المللی عمران ، معماری و توسعه شهری. تهران. https://civilica.com/doc/619004
2. اسلامی , ش., زمانی, ب. و نورایی , ه. (1401). تدوین چارچوب طراحی شهری در حریم حرمهای زیارتی با رویکرد قلمروپایی جامع بررسی موردی: بافت پیرامون حرم مطهر حضرت معصومه (س). نامه معماری و شهرسازی, 113-141. https://doi.org/10.30480/aup.2022.3355.1709
3. آقاجانی , م. و فراهانی فرد, س. (1394). گردشگری مذهبی و عوامل موثر بر آن (مطالعه موردی ایران). سیاست‌های راهبردی و کلان, 43-66. https://www.sid.ir/paper/244246/fa
4. آیتی , ح., خداکرمی , ف., ملایی, ک. و آفاق پور, آ. (1395). بررسی تاثیر عوامل کالبدی شهری بر توسعه گردشگری مذهبی (مطالعه موردی؛ شهر شیراز). مطالعات شهر ایرانی اسلامی, 43-59. https://www.sid.ir/paper/177435/fa
5. بدیعی, ن. (1381). جداره ها، حریم وصل. رساله برای دریافت درجه دکتری معماری: پردیس هنرهای زیبای، دانشگاه تهران، استاد راهنما: دکتر مهدی حجت.
6. فرهادی, ج. و توانگر, م. (1401). اثرات اجرای طرحهای توسعه شهری در تخریب مکانهای باارزش شهر زیارتی-گردشگری مشهد. پژوهشنامه خراسان بزرگ, 71-84. https://doi.org/10.22034/jgk.2022.314431.1002
7. جعفری , خ., مسگرزاده, س. و میرزاخانی, م. (1397). عوامل تأثیرگذار بر امنیت اجتماعی شهروندان تبریز. مطالعات جامعه شناسی, 61-83. https://www.sid.ir/paper/222750/fa
8. حسینی زیدی, س., امامی, م. و کبیری راد, م. (1400). ابعاد و آثار تربیتی زیارت مأثور أهل بیت (علیهم السلام). میقات حج, 53-71.
9. خدائی , ز. و کلانتری خلیل آباد, ح. (1391). توسعه گردشگری با تأکید بر نقش آموزش نیروی انسانی. مطالعات مدیریت شهری, 48-59.
10. ستاری فرد, ش. (1394). بررسی نقش مراکز مذهبی در افزایش سرزندگی شهرهای معاصر, مطالعه موردی: محدوده امامزاده صالح تجریش, تهران. مدیریت شهری, 141-157. https://www.sid.ir/paper/505902/fa
11. سعیدی رضوانی, ع. (1368). بینش اسلامی و پدیدههای جغرافیایی: مقدمهای بر جغرافیای سرزمینهای اسلامی. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
12. سقایی, م., نودهی, ف., جوانبخت قهفرخی , ز. و طباطبایی, س. (1392). متن فضایی زیارت امام رضا (ع). مطالعات اجتماعی ایران, 87-108.
13. طبیبیان , م., چربگو , ن. و عبدالهی مهر, ا. (1390). بازتاب اصل سلسله مراتب در شهرهای ایرانی-اسلامی. معماری و شهرسازی آرمان شهر, 63-76. https://www.sid.ir/paper/202430/fa
14. عاشوری, ع. (1392). توسعه مکان‌های مذهبی در شهرهای ایران. منظر, 5(24), 36-39.
15. عسگری, ن., ناسخیان , ش. و ایزدی, م. (1398). خوانش ساختارِ معنایی و کالبدی حریم اماکن مقدس؛ با استناد بر سفرنامههای قرن پنجم تا چهاردهم هجری قمری. مطالعات شهر ایرانی-اسلامی, 21-36. https://www.sid.ir/paper/526559/fa
16. عظیمی هاشمی , م., شریعتی مزینانی, س. و اعظم کاری, ف. (1391). مؤلفه های اجتماعی-فرهنگی شهر زیارتی پایدار (مورد مطالعه: شهر مشهد). مطالعات اجتماعی ایران , 131-156.
17. عظیمی هاشمی, م., اعظم کاری, ف., خیرخواهان, ج., تیموری, م. ث. و شریعتی, س. (1392). واکاوی مولفه‌های شهر زیارتی مطلوب (مورد مطالعه شهر مشهد). مطالعات شهر ایرانی اسلامی, 59-70. https://www.sid.ir/paper/499498/fa
18. عمید، حسن (1390). فرهنگ فارسی عمید، تهران: امیرکبیر.
19. گل خطمی, ا. و حقیقت بین , م. (1395). کاربرد فقه در تحقق منظر شهری امن. فصلنامه شیعه شناسی، شماره 55, 69-98. https://www.sid.ir/paper/522314/fa
20. کاظمی, ش. و تبریزی , ن. (1394). ارزیابی ایمنی فضای شهری با تأکید بر شاخصهای پدافند غیرعامل (نمونه موردی: شهر آمل). مطالعات ساختار و کارکرد شهری, 11-26.
21. کلانتری خلیل آباد , ح., مبینی, ح. و حقی, م. (1393). میزان انطباق ساختار اصلی شهر مشهد با تصویر ذهنی زائران. مطالعات شهر ایرانی اسلامی, 35-43. https://www.sid.ir/paper/177356/fa
22. کلینی, م. (1363 ش). الکافی، به کوشش علی اکبر غفاری. تهران: اسلامیه.
23. مجلسی, م. (1403 ق). بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار علیهم السلام. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
24. مولایی, ا. (1398). بازشناسی جایگاه حرم امام زادگان در هویت شهری با تأکید بر سبک زندگی ایرانی -اسلامی. پژوهشنامه سبک زندگی, 27-50.
25. مولائی, ا. (1399). بازشناسی اَرسن شهری به عنوان الگویی برای مراکز شهر ایرانی_اسلامی با مرکزیت فضاهای مذهبی. مجلۀ علمی اثر, 109-128.
26. مولائی, ا. (1400). تبیین ابعاد و راهبردهای ارتقای معنویت در شهرهای زیارتی با تاکید بر بقاع متبرکه. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی, 177-193. http://dx.doi.org/10.52547/ciauj.6.1.177
27. میرزایی , ر. و دلیرصف‌آرای‌اخگر, س. (1397). بحران معنویت در جهان معاصر . مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی, 93-112. https://www.sid.ir/paper/237013/fa
28. نقی زاده, م. (1385). معماری و شهرسازی اسلامی (مبانی نظری). اصفهان: نشر راهیان.
29. وزارت راه و شهرسازی و شهرداری مشهد. (1399). طرح حریم رضوی (طرح ویژه تفصیلی بافت پیرامون حرم مطهر امام رضا علیه السلام).
30. Adibzadeh, b., & Siadati Farazmand, S. (2015). Pilgrimage of Acceptance, the role of urban facades in improving the quality of holy sanctuaries (with emphasis on the current state of GESTURE building). The 4th International Congress on Civil Engineering, Architecture and Urban Development. Tehran. https://civilica.com/doc/619004.(in persian)
31. Aghajani, M., & FarahaniFard, S. (2015). Religious Tourism and Effective factors on it (Case study Iran). Quarterly Journal of The Macro and Strategic Policies, 43-66. https://www.sid.ir/paper/244246/fa.(in persian)
32. Allameh Majlesi, M. (1403 AH), Bihar al-Anwar al-Jamaa Lederer Akhbar al-Imam al-Athar, peace be upon him, a group of researchers, Beirut, Dar ihiya al-trarat al-arabi.
33. Amid, H. (2011). Amid Persian Dictionary, Tehran: Amir Kabir. (in Persian)
34. Asgari, N., Nasekhian, Sh. and Izadi, M. (2020). A Review of the Semantic and Physical Structure of Sacred Places Inviolable Zone; Based on Works of Travel Literatures written from the fifth to the fourteen centuries A.H. Journal of Studies On Iranian-Islamic City, 21-36. https://www.sid.ir/paper/526559/fa.(in persian)
35. Ashouri, A. (2014). Spiritual City Landscape. MANZAR, the Scientific Journal of landscape, 5(24), 36-39. (in persian)
36. Ayati, H., Khodakarami, F., Molaie, K., & Afaqhpour, A. (2016). Analyzing the effect of urban physical factors on religious tourism development (Case study; Shiraz). Journal of Studies On Iranian-Islamic City, 6(23), 43-59. https://www.sid.ir/paper/177435/fa.(in persian)
37. Azimi-Hashemi, M., Shariati, S., & Azam-Kari, F. (2013). Socio-Cultural Dimensions of a Sustainable Pilgrimage City Case of Mashhad. Journal of Iranian Social Studies, 6(3-4), 131-156. (in persian)
38. Azimi-Hashemi, M., Azam-Kari, F., Khairkhahan, J., Taimouri, M., & Shariati, S. (2012). Analyzing the components of a desirable pilgrimage city (Case study: Mashhad city). Journal of Studies On Iranian-Islamic City, 59-70. https://www.sid.ir/paper/499498/fa.(in persian)
39. Badiei, N. (2002). Walls (Connected Space), PhD Thesis in Architecture, Fine Arts Campus, University of Tehran, Supervisor: Dr. Mehdi Hojat. (in persian)
40. Barrie, T. (1996). Spiritual Path, Sacred Place: Myth, Ritual, and Meaning In Architecture. Boston: Shambhala.
41. Chandan, S., & Kumar, A. (2019). Challenges for urban conservation of core area in pilgrim cities of India. Journal of Urban Management, 472-484. https://doi.org/10.1016/j.jum.2019.05.001.
42. Chang, A. Y.-P., Li, M., & Vincent, T. (2020). Development and validation of an experience scale for pilgrimage tourists. Journal of Destination Marketing & Management. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2019.100400.
43. Eslami, Sh., Zamani, b., & Nooraie, H. (2022). Developing an Urban Design Framework for the Privacy of Pilgrimage Shrines by Applying the Comprehensive Territoriality Approach, Case Study: The Peripheral Territory of Hazrat Masoumeh’s Holy Shrine. Journal of Architecture and Urban Planning, 113-141. (in persian)
44. Farhadi, J., & Tavangar, M. (2022). Critical analysis of the effects of urban development plans on the destruction of valuable places in the pilgrimage-tourism city of Mashhad. Journal of Great Khorasan, 13(46), 71-84. https://doi.org/10.22034/jgk.2022.314431.1002.(in persian)
45. Gol-Khatmi, I., & Hagigat-bin, M. (2016). The Use of Jurisprudence In Realization of a Safe Urban Outlook. Shi'ite Studies, 14(55), 69-98. https://www.sid.ir/paper/522314/fa.(in persian)
46. Hosseini Zaidi, S. A., Emami, M., & Kabiri Rad, M. (2021). Educational effects and aspects of narrated pilgrimage of Ahl-Beit (P.B.U.T). miqat hajj, 29(116), 53-71. (in persian)
47. Jafari, K., Mesgarzadeh, S., & Mirzakhani, M. (2018). Influential factors on Social Security among citizens of Tabriz. Sociological studies, 11(38), 61-83. (in persian)
48. Kalantari Khalilabad, H., Mobini, H., & Haghi, M. (2014). The degree of adaptation of the main structure of Mashhad city with the pilgrims mental image. Journal of Studies On Iranian-Islamic City, 35-43. https://www.sid.ir/paper/177356/fa.(in persian)
49. Kazemi, Sh., Tabrizi, N. (2015). Assessing the safety of urban space with emphasis on non-active defense indicators (case example: Amol city). Urban Structure and Function Studies, 3(9), 11-26. (in persian)
50. Khodaei, Z., & Kalantari Khalilabad, H. (2012). Tourism development with emphasis on the role of workforce training. Urban Management Studies, 4(12), 48-59. (in persian)
51. Kulayni, M. (1984). Al-Kafi, by Ali Akbar Ghafari. Tehran: Islamiya. (in persian)
52. Lin, C.-P. (2021). The salience of stakeholders in religious tourism: A case study of the Dajia Mazu pilgrimage. Annals of Tourism Research. https://doi.org/10.1016/j.annals.2020.103091.
53. Luz, N. (2020). Pilgrimage and religious tourism in Islam. Annals of Tourism Research. https://doi.org/10.1016/j.annals.2020.102915.
54. Maroufi, H., & Rosina, E. (2017). Cities Hosting Holy Shrines: The Impact of Pilgrimage on Urban Form. Iconarp International Journal of Architecture and Planning, 30-44. http://dx.doi.org/10.15320/ICONARP.2017.24.
55. Ministry of Roads and Urban Development & Mashhad Municipality. (2019). Hareem Razavi plan (detailed special design of the texture around the holy shrine of Imam Reza, peace be upon him). (in persian)
56. Mirzaei, R., & Delbar Safaraye Akhghar, S. (2018). Spiritual Crisis in the Contemporary World. Irainian Journal of The Knowledge Studies in The Islamic University, 93-112. https://www.sid.ir/paper/237013/fa.(in persian)
57. Molaei, A. (2019). Recognizing the position of the Imamzadegan shrine in urban identity with emphasis on Iranian-Islamic lifestyle, Journal of Lifestyle Research, 5(8): 50-27. (in Persian)
58. Molaei, A. (2020). Recognition of Arsen Shahri as a model for Iranian-Islamic city centers with the center of religious spaces, Scientific Journal, 41(1): 129-108. (in persian)
59. Molaei, A. (2021). Definition the Dimensions and Strategies of Improvement Spirituality in Pilgrimage Cities Approaching on Holy Shrines. CIAUJ, 6(1):177-193. http://dx.doi.org/10.52547/ciauj.6.1.177.(in persian)
60. Molaei, A. (2022). Redefining the Dimensions of Spirituality and Pilgrimage in Religious Tourism: Iranian Pilgrimage Cities. International Journal of Religious Tourism and Pilgrimage, 144-162. https://doi.org/10.21427/794c-nd75.
61. Molaei, A. (2023). Strategies of religious tourism in Iranian and Islamic cities approaching Shiite pilgrimage culture. Contemporary Islam. https://doi.org/10.1007/s11562-022-00510-9.
62. Naghizadeh, M. (2006), Islamic Architecture and Urban Planning, Isfahan: Roadside Publishing. (in persian)
63. Saghaii, M., Nodehi, F., Javanbakht Qahfarrokhy, Z., & Tabatabaee, S. M. B. (2013). Spatial Text of Imam Reza Pilgrimage. Journal of Iranian Social Studies, 6(3-4), 87-108. (in persian)
64. Saidi Rezvani, A. (1994). Islamic ideology and geographical phenomena; an introduction to the geography of Islamic territories. Mashhad: Astan Quds Razavi. (in persian)
65. Sattari Fard, sh. (2014). Investigating the role of religious centers in increasing the vitality of contemporary cities, case study: Imamzadeh Saleh, Tajrish, Tehran. Urban Management, 141-157. 141-157. https://www.sid.ir/paper/505902/fa.(in persian)
66. Tabibian, M., Charbgoo, N., & Abdolahimehr, E. (2012). The Principle of Hierarchy Reflection in Islamic Iranian Cities. Armanshahr Architecture & Urban Development, 4(7), 63-76. https://www.sid.ir/paper/202430/fa.(in persian)
The Journal of Spatial Planning and Geomatics
Volume 27, Issue 2
October 2023
Pages 125-160