بررسی الگوهای همدید بارش‌های فوق‌سنگین غرب و جنوب غرب حوضه آب‌خیز دریاچه ارومیه

نویسندگان
1 نویسنده اول
2 کارمند
3 استاد
چکیده
چکیده هدف از این تحقیق، شناسایی و طبقه‌بندی الگوهای همدید تراز 500 هکتوپاسکال بارش‌های فوق‌سنگینمنطقه غرب و جنوبغرب حوضه آب‌خیز دریاچه ارومیه طی دوره 1390- 1366 است. پس از تعین آستانه زمانی و مکانی بارش‌های فوق‌سنگین، ابتدا 46 روز بارش فوق‌سنگین در سطح منطقه استخراج شد، سپس داده‌های ارتفاعی تراز 500 هکتوپاسکال واقع در محدوده میان 65- 50 درجه عرض جغرافیایی شمالی و 65- 15 درجه طول شرقی به‌صورت ماتریس S-mode برای روزهای بارش فوق‌سنگین تنظیم شد. در ادامه با استفاده از تکنیک آماری تحلیل عاملی و خوشه‌بندی به روش وارد الگوهای همدید خوشه‌بندی و نقشه مرکب تراز میانی و پایین جو مربوط به هر خوشه تهیه و تحلیل همدید شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که به هنگام وقوع بارش‌های فوق‌سنگین، عمدتاً هشت الگوی همدید در قالب دو گروه عمده سردچال جوی و فرود موج کوتاه حاکم بوده است. به‌طوری‌که حرکات صعودی سمت جلو این سیستم‌های همدید به همراه رودباد جبهه قطبی سبب ایجاد جو ناپایدار باروکلینیک در منطقه و هدایت سیستم‌های کم‌فشار از سمت دریاهای مدیترانه، سرخ و سیاه از غرب و جنوب غربی ایران به سمت منطقه مورد مطالعه شده و در افت فشار و بروز بارش‌های فوق‌سنگین تعیین‌کننده است. واژه‌های کلیدی: بارش فوق‌سنگین، الگوی همدید، تحلیل عاملی، خوشه‌بندی، تراز 500 هکتوپاسکال.

کلیدواژه‌ها