جستجو در:
دوره 28، شماره 3 - ( 1403 )
جلد 28 شماره 3 صفحات 165-141 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
abedi M, Marsousi N, Farhadi R. Analysis of the Role of Metropolises in the Transformations of the Spatial Structure of Iranian Provinces. MJSP 2024; 28 (3) :141-165
URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-77937-fa.html
URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-77937-fa.html
عابدی محمد، مرصوصی نفیسه، فرهادی رودابه. تحلیل نقش کلان شهرها در تحولات ساختارفضایی استان های ایران. آمایش فضا و ژئوماتیک. 1403; 28 (3) :141-165
محمد عابدی1 
، نفیسه مرصوصی 2، رودابه فرهادی3
، نفیسه مرصوصی 2، رودابه فرهادی3
1- کارشناس اداره کل راه و شهرسازی استان آذربایجان شرقی
2- استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران. ،marsousin@pnu.ac.ir
3- استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران
2- استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران. ،
3- استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران
چکیده: (253 مشاهده)
بررسی مناطق کلانشهری رسمی ایران، نقش محوری آنها را در شکل‌دهی به چارچوب‌های فضایی استان‌ها روشن می‌سازد. این مناطق به عنوان هسته‌های اقتصادی و اجتماعی عمل کرده و تخصیص منابع و پیشرفت را تسهیل می‌کنند. درک این نقش برای برنامه‌ریزی توسعه‌ای و کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای ضروری است. این پژوهش تأثیر مناطق کلانشهری بر چارچوب‌های فضایی استان‌ها را از طریق تحلیل تمرکز جمعیتی، فعالیت‌های منطقه‌ای و سلسله مراتب شهری بررسی می‌کند. در این مطالعه از روش‌های کمی شامل آزمون T، خوشه‌بندی Kmeans و شاخص موران I استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که 8 استان دارای مراکز کلانشهری رسمی، سطح پیشرفت بالاتری نسبت به ۲۳ استان فاقد چنین مراکزی دارند. علاوه بر این، استان‌های مجاور این مناطق کلانشهری نیز از سطح توسعه بیشتری برخوردارند. یافته‌های حاصل از شاخص موران I، آرایش فضایی خوشه‌ای را نشان می‌دهد که توسط نقشه وزندهی معکوس فاصله (IDW) تأیید شده و تمرکز توسعه در فلات مرکزی ایران را برجسته می‌سازد. با این حال، استان خراسان رضوی به دلیل مجاورت جغرافیایی با مناطق کمتر توسعه‌یافته، از این الگو پیروی نمی‌کند. کاربرد روش خوشه‌بندی Kmeans، تهران، اصفهان، فارس و البرز را به عنوان توسعه‌یافته‌ترین استان‌ها شناسایی کرده است، در حالیکه قم و سیستان و بلوچستان در دسته کمتر توسعه‌یافته قرار گرفته‌اند. این نتایج بر اهمیت حیاتی مناطق کلانشهری در تسهیل تحولات ساختاری درون استان‌های ایران تأکید می‌کند.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
برنامه ریزی منطقه ای
دریافت: 1403/8/21 | پذیرش: 1403/12/5 | انتشار: 1403/10/10
دریافت: 1403/8/21 | پذیرش: 1403/12/5 | انتشار: 1403/10/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |