1- دانشجوی دکتری شهرسازی اسلامی، دانشگاه هنراسلامی تبریز، تبریز، ایران ، aminikbm@gmail.com
2- دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنراسلامی تبریز، تبریز، ایران
3- استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنراسلامی تبریز، تبریز، ایران
چکیده: (732 مشاهده)
با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد شهرهای زیارتی، شهرسازی در بافت اینگونه شهرها تحت تاثیر حضور مکان مقدس، همواره با چالشهایی همراه بوده است. هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین شاخصهای اثرگذار بر الگوی بافت شهرهای زیارتی با توجه به ظرفیت گردشگری اینگونه شهرها است و قصد دارد به این پرسش پاسخ دهد که "چه قواعد و ملاحظاتی در برنامهریزی شهرهای زیارتی با توجه به شاخصهای تبیین شده میبایست مورد توجه قرار گیرند؟". این پژوهش از منظر هدف کاربردی-توسعهای بوده و با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و به منظور گردآوری دادهها از روش مطالعات اسنادی-کتابخانهای بهره گرفته شده است. با توجه به شناخت ویژگیهای الگوی بافت اغلب شهرهای زیارتی، نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که در برنامهریزیهای مربوط به تغییر و توسعه در بافت این شهرها، میبایست شاخصهای اثرگذار تبیین شده و مورد توجه تصمیمسازان و برنامهریزان قرار گیرند. همچنین مداخلات با ارزیابیهای همه جانبه، متناسب با ژنوم اینگونه شهرها و در نظر گرفتن حقوق زائران و مجاوران صورت پذیرد. در پژوهش حاضر 19 شاخص اثرگذار بر الگوی بافت شهرهای زیارتی شامل حریم و قلمرو، مرکزیت، محصوریت، سلسله مراتب، چشمانداز مطلوب، تناسب فضاهای مذهبی، تناسب فضاهای فرهنگی-تفریحی، تناسب فضاهای اقامتی، تناسب فضاهای خدماتی-زیرساختی، تناسب شبکه دسترسی، توجه به بافت پیرامون بقاع متبرکه، توجه به تابآوری زیستمحیطی، سبک زندگی اسلامی، هویت دینی، دستیابی به معنویت، ایمنی و امنیت، آموزش، سرمایه اجتماعی-فرهنگی و تعاملات اجتماعی شناسایی و به تبع آن قواعد و ملاحظات مهم در برنامهریزی و توسعه شهرهای زیارتی با توجه به شاخصهای تبیین شده ارائه گردیده است.
نوع مقاله:
پژوهشی کیفی |
موضوع مقاله:
برنامه ریزی شهری دریافت: 1402/3/25 | پذیرش: 1402/9/15 | انتشار: 1402/6/10