رحمانی خلیل، پورطاهری مهدی، افتخاری عبدالرضا رکن الدین. برنامهریزی راهبردیِ توسعه گردشگری مذهبی در مناطق روستایی مطالعه موردی روستاهای دارای مکانهای مذهبی اورامان تخت، نجار و هجیج. آمایش فضا و ژئوماتیک. 1392; 17 (1) :43-64
URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-6895-fa.html
1- کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2- استادیار جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3- دانشیار جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده: (5682 مشاهده)
بناهای مذهبی و مکان های مقدس دورنماهای بسیار مسلط از دین و مذهب هستند. در تاریخ، زیارت مذهبی مولّد واقعی اقتصاد و عاملی برای توسعه خدمات و رفع نیازهای مربوط به این مناطق توصیف شده است. به این دلیل، گاهی امروزه مکان های مذهبی و جاذبه های گردشگری از حامیان اصلی کل اقتصاد به شمار می روند. در حال حاضر، گردشگری مذهبی یکی از راه های تنوع بخشی و یا رهایی از مشکلات اقتصادی تلقی شده است. جاذبه های مذهبی، زیارتگاه ها و مکان های مقدس هر سال تعداد زیادی از گردشگران را به سوی خود جذب می کنند. این امر فواید اقتصادی، اجتماعی و کالبدی زیادی را در جامعه پذیرای گردشگران مذهبی دارد. به همین منظور، برنامه ریزی با رویکرد راهبردی می تواند یکی از شیوه های بهره برداری از این فرصت ها برای مناطقی با ظرفیت های فرهنگی و مذهبی باشد. در این میان، روستاهای اورامان تخت، هجیج و نجار به دلیل موقعیت خاص خود دارای ظرفیت های بالا ازنظر جذب گردشگران مذهبی هستند؛ اما تاکنون به دلایل متعدد از این فرصت ها به طور بهینه و پایدار استفاده نشده است. باوجود این، تحقیقات میدانی نگارندگان در سطح سیصد نفر از ساکنان روستاهای مورد مطالعه با طرح سی گویه تبیین کننده پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی از طریق آزمون t تک نمونه ای نشان می دهد حضور گردشگران مذهبی پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی را با بیشترین تأثیر بر ابعاد اجتماعی به همراه داشته است. همچنین، تحقیقات نشان می دهند براساس رویکرد راهبردی مبتنی بر مدل SWOT لازم است به منظور تقویت و توسعه گردشگری مذهبی در منطقه مورد مطالعه، راهبرد رقابتی به عنوان یک بسته راهبردی برای سیاست گذاری و برنامه ریزی گردشگری مذهبی مورد توجه قرار گیرد.
دریافت: 1390/1/27 | پذیرش: 1390/4/10 | انتشار: 1392/3/1