1- دانشجو
2- عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده: (8532 مشاهده)
در پانزده سال اخیر توسعه چند مرکزی به یکی از مفاهیم جذاب و پرکاربرد برنامهریزی فضایی تبدیل شده است. در این مقاله تلاش شده است شاخصی جهت سنجش میزان چندمرکزیتی عملکردی منطقه با درنظر داشتن همزمان دوبعد کارکردی و مورفولوژیکی شبکه ارائه شود. این شاخص، پتانسیل و ظرفیت دستیابی به یک ساختار متعادل چند مرکزی را در یک سیستم شهری بررسی میکند. از نظر روششناسی این پژوهش در زمره تحقیقهای اثباتگرایانه و از نوع تحقیقات کاربردی است. اطلاعات مورد نیاز از طریق اسنادی و کتابخانهای استخراج شده است. عملکردهای مورد بررسی در این پژوهش جریانات مردم، کالا، سرمایه و اطلاعات و دادههای یادشده از نوع جریانی و بهصورت مبدا- مقصد است. در پژوهش حاضر، از روشهای رابطهای و بهطور خاص از روش تحلیل شبکه اجتماعی استفاده شده است. شاخص چندمرکزیتی عملکردی بهعنوان شاخصی برای تعیین آستانه زمانی و فاصله در شبکههای شهری برای تحقق نظام چند مرکزیتی عملکردی معرفی شده است. این شاخص با در نظر گرفتن شدت روابط میان شهرهای یک منطقه و فاصله میان شهرها، پتانسیل شکلگیری نظام چندمرکزی را در عمل بررسی میکند، همچنین میتوان با محاسبه اندازه این شاخص در یک سری زمانی گرایش نظام فضایی- عملکردی منطقه را در طیفی از ساختارهای تکمرکزی تا چندمرکزی برآورد کرد. در نهایت بزرگی شاخص محاسبهشده نشان میدهد ساختار چند مرکزیتی استان مازندران از شدت عملکردی قابل توجهی بهره میبرد و این پتانسیل وجود دارد که بتوان عملکرد شبکه را تا حد ساختاری کاملاً متعادل و با بیشینه راندمان افزایش داد. بیشینه فاصله زمانی ملاک قرارگیری نقطهای در شبکه شهری استان، ۱۵۰ دقیقه است. این فاصله شرط لازم برای قرارگیری یک نقطه در شبکه شهری است؛ بنابراین شهرهایی که فاصله زمانی آنها بیشتر از ۱۵۰ دقیقه از یکدیگر است نمیتوانند با یکدیگر تعاملات مؤثر بر ساختار شبکه شهری استان را داشته باشند.
نوع مقاله:
علمی پژوهشی مستقل |
موضوع مقاله:
مدل ها،تکنیکها و روش های برنامه ریزی دریافت: 1394/1/19 | پذیرش: 1394/6/1 | انتشار: 1395/3/1