دوره 25، شماره 1 - ( 1400 )                   جلد 25 شماره 1 صفحات 174-143 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.16059689.1400.25.1.6.1

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Kheyri R, Mojarrad F, Masompour J, Farhadi B. Evaluation of drought changes in Iran using SPEI and SC-PDSI. MJSP 2021; 25 (1) :143-174
URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-46543-fa.html
خیری راضیه، مجرد فیروز، معصوم پور جعفر، فرهادی بهمن. ارزیابی تغییرات خشکسالی در ایران با استفاده از شاخص های SPEI و SC-PDSI. برنامه‌ریزی و آمایش فضا. 1400; 25 (1) :143-174

URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-46543-fa.html

ارزیابی تغییرات خشکسالی در ایران با استفاده از شاخص های SPEI و SC-PDSI
راضیه خیری1 ، فیروز مجرد 2، جعفر معصوم پور3 ، بهمن فرهادی4
1- دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه رازی
2- دانشیار اقلیم شناسی، دانشگاه رازی ، f_mojarrad@yahoo.com
3- دانشیار اقلیم شناسی، دانشگاه رازی
4- استادیار آبیاری و زهکشی، دانشگاه رازی
چکیده:   (2855 مشاهده)
باتوجه به قرارگیری کشور ایران در کمربند خشک و نیمه­خشک جهان، مطالعۀ پدیدۀ خشکسالی به‌عنوان یکی از بلایای طبیعی گسترده با اثرگذاری درازمدت، در بخش­های مختلف بسیار اهمیت دارد. در این مطالعه، ابتدا خشکسالی با استفاده از دو شاخص خودتنظیم پالمر (SC-PDSI) و بارش-تبخیر و تعرق استانداردشده (SPEI) در چهار دورۀ 3، 6، 12 و 24 ماهه در 101 ایستگاه کشور و در یک دورۀ زمانی 24ساله (1992-2015) بررسی شد. پس از محاسبۀ مقادیر شاخص­ها، درصد سال­های توأم با هر طبقۀ خشکسالی محاسبه و نتایج با داده­های شبکه­ای دو پایگاه جهانی دادۀ خشکسالی مقایسه شد. نتایج نشان داد که براساس محاسبات، در هر دو شاخص بیشترین درصد سال­ها تحت‌سیطرۀ طبقۀ نرمال با تمرکز هسته­های بیشینۀ نرمال در نیمۀ شرقی کشور و کمترین درصد سال­ها در طبقۀ خشکسالی بسیار شدید با تمرکز هسته­های بیشینه در نیمۀ غربی، مرکز و جنوب کشور بوده است. آغاز دورۀ خشکسالی در شاخص SC-PDSI، سال 1999 و در دوره­های زمانی چهارگانۀ شاخص SPEI، سال­های 1999 و 2000  بوده است. خشکسالی­های شدید و بسیار شدید در بخش­هایی از کشور که از وضعیت بارشی نسبتاً مناسب­تری برخوردار هستند، اتفاق افتاده است. مقایسۀ نتایج محاسبات با 99 نقطۀ اخذشده از دو پایگاه داده نشان داد که در هر دو شاخص، پایگاه داده خشکسالی را شدیدتر از آنچه که هست، نشان داده است و باوجود هماهنگی زمانی مناسب، هماهنگی مکانی در شدت­های مختلف خشکسالی وجود ندارد. برپایۀ یافته­های این پژوهش، مناطق مستعد خشکسالی در کشور برای تنظیم برنامه­های کلان مقابله با این مخاطره قابل‌شناسایی است.
واژه‌های کلیدی: خشکسالی، ایران، شاخص SPEI، شاخص SC-PDSI
متن کامل [PDF 4993 kb]   (1930 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: برنامه ریزی مدیریت محیطی و مخاطرات
دریافت: 1399/7/12 | پذیرش: 1399/11/16 | انتشار: 1400/1/10
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.