---

مرزها پدیده‌های فضایی- جغرافیایی کاملا پیچیده­ای هستند که شامل ابعاد و پارامترهای متعددی می­شوند. این پدیده­های فضایی- جغرافیایی با توجه ‌به اهمیت و جایگاهی که جهت برقراری نظم و امنیت در درون کشور و حفظ منافع ملی دارا می­باشند به کانون توجه حکومت­ها تبدیل گشته­اند و به‌صورت مختلف تلاش می­شود با در پیشگیری راهبردهایی از این کانون­ها حفاظت و حراست لازم صورت گیرد. جهت دستیابی به این مهم، گام اولیه و پایه­ایی شناخت ابعاد و پارامترهای شکل دهنده و موثر بر مرزها است که در این تحقیق تلاش شده است که این ابعاد و پارامترها و تاثیر آن‌ها بر توسعه شهر مرزی جوانرود سنجیده شود. بر همین اساس پرسش‌ نامه‌ای متشکل از پارامترها و مولفه‌های موثر بر توسعه مناطق مرزی براساس ۹ بعد (سرزمینی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، سیاسی-حاکمیتی، ژئوپلیتیکی، دفاعی-امنیتی، تاریخی، حقوقی - ساختاری و فناورانه) شکل گرفت. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از حیث روش گردآوری اطلاعات، توصیفی- تحلیلی است. از آن‌جایی‌که در این تحقیق هدف بررسی تاثیر پارامترهای امنیتی بر توسعه شهرهای مرزی است، تحقیق مورد نظر توصیفی از نوع همبستگی است. نتایج به‌دست‌ آمده نشان داد که در بین مولفه‌های بعد سرزمینی، تاب­آوری محیطی؛ در بین مولفه‌های بعد اجتماعی-فرهنگی، وجود یا عدم وجود سرمایه اجتماعی در شهر مرزی؛ مولفه‌های بعد اقتصادی، وابستگی ساکنین مرزی به تعامل اقتصادی با مرز؛ مولفه‌های بعد سیاسی- حاکمیتی، سطح آزادی عمل دولت­های محلی دو سوی مرز؛ مولفه‌های ژئوپلیتیکی، موقعیت ژئواکونومیکی مرز؛ مولفه‌های بعد دفاعی-امنیتی، مداخله بازیگران فرو ملی؛ مولفه‌های بعد تاریخی، تاریخ مشترک طبیعی و انسانی بین دو سوی مرز؛ مولفه‌های بعد حقوقی- ساختاری، نگرش حکومت به مردم و مرز و در بین مولفه‌های بعد فناورانه نیز مولفه زیرساخت و فناوری‌های مرز مهم‌ترین و تاثیرگذارترین عوامل موثر بر توسعه مرزی شهر جوانرود شناخته شدند.

---

تهیه نقشه حساسیت زمین‏لغزش یک ابزار ضروری برای مدیریت بحران می‏باشد. هدف مطالعه حاضر بررسی تهیه نقشه حساسیت زمین‏لغزش با استفاده از کشف قوانین طبقه بندی (CRD) توسط بهینه سازی کلونی مورچه (ACO) می‏باشد. این روش مدلسازی برای ارزیابی حساسیت زمین‏لغزش در شهرستان جوانرود از استان کرمانشاه به کار گرفته شد. برای این منظور، لایه‏های موضوعی شامل شیب، فاصله از گسل‏ها، فاصله از آبراهه، بارندگی، کاربری و بافت خاک استفاده شدند. این مطالعه روش یکی در یک زمان (OAT) را به عنوان روش تحلیل حساسیت برای بدست آوردن وابستگی خروجی‏های مدل به پارامترهای ورودی استفاده نمود. سپس، عملکرد الگوریتم ارائه شده با مقایسه با الگوریتم درخت تصمیم‏گیری C۵ که یک روش کشف قوانین طبقه‏بندی شناخته شده می‏باشد، اعتبارسنجی شد. برای سنجش صحت نقشه حساسیت زمین‏لغزش حاصل، این نقشه با توزیع زمین‏لغزش‏های مشاهده شده ارزیابی شد. نقشه حاصل نشان داد که قدرت پیش‏بینی مدل بسیار بالا می‏باشد. به طور کلی، حدود ۲۰% از منطقه مطالعه در طبقات حساس و بسیار حساس می‏افتد، و اغلب زمین‏لغزش‏های پیشین (۸۱,۲۵%) در این طبقات رخ می‏دهند. نتایج این مطالعه نشان‏داد که این مدل می‏تواند به طور کارآمدی در تهیه نقشه‏های حساسیت زمین‏لغزش به کار رود.

---

هر اندازه شهرها گسترش پیدا کنند برخورد آنها با واحدهای گوناگون توپوگرافی و ژئومورفولوژی زیادتر می شود. لذا اهمیت شناخت ویژگیهای محیط های طبیعی جهت تشخیص نقاط مناسب برای ایجاد بناها از مناطق نامساعد معلوم می شود. هدف از این پژوهش علاوه بر بررسی توسعه شهر جوانرود، با توجه به عوامل طبیعی و ژئومورفولوژیکی در سه دوره گذشته، تعیین نواحی مناسب برای توسعه آتی شهر در منطقه مورد مطالعه می باشد. به همین منظور در گام اول نه معیار مؤثر در توسعه شهر در نظر گرفته و با استفاده از مدل AHP / Fuzzy Logic ، ابتدا معیارهای مذکور وزن دهی و هر کدام از لایه ها در محیط نرم افزارGIS از طریق برنامه نویسی توابع فازی بین طیف صفر تا یک فازی شدند. در نهایت عملگر گامای فازی ۷/۰ بر روی آنها اجرا و نقشه حاصله در ۵ کلاس تهیه گردید. نتایج نشان می دهد، شهر در دوره اول توسعه بیشترین رشد بر روی عوارض ژئومورفولوژیکی داشته است. همچنین در راستای توسعه آتی شهر، مناسبترین مکانها بیشتر در محدوده شمالغربی شهر با مساحتی برابر۳۴/۱ درصد کل منطقه می باشد که پراکندگی فضایی این اراضی نشان می دهد بخش اعظم منطقه دارای تناسب خیلی کم برای توسعه شهر می باشد.