آمایش فضا و ژئوماتیک، جلد ۱۲، شماره ۲، صفحات ۷۳-۹۶
عنوان فارسی برنامه ریزی دسترسی به اتوبوس در ایران: شهر مشهد
چکیده فارسی مقاله برنامه ریزی دسترسی به دلیل ترکیب و پیونددادن کاربریها و شبکه حمل ونقل، جایگاه مهمی در فرایند برنامه ریزی و طراحی شهری دارد، اهمیت این مسأله از دهه 1950 م. به بعد و بویژه از دهه 1970 م. بدنبال جنگ اعراب و اسرائیل، افزایش قیمت نفت و انتقاد از الگوی طراحی شهری مبتنی بر شهر ماشینی (که بر جدایی محل کار و زندگی و گسترش افقی شهرها مبتنی است) بیشتر مطرح شد. همچنین این موضوع باعث استفاده بیشتر از ماشین در سفرهای کاری درون شهری و مشکلاتی از قبیل افزایش سوخت و آلودگیهای زیست محیطی نیز شد. برنامه ریزی دسترسی به مفهوم «کاهش فاصله بین محل کار و زندگی» یا «آسانی رسیدن به مقصد در مقابل آسانی جابه جایی یا افزایش سرعت» (حرکت) است. هدف این تحقیق، سنجش دسترسی بر مبنای تحلیل سیستم حمل و نقل عمومی اتوبوس است که پس از ماشین شخصی، عمده ترین وسیله جابه جایی مسافر در شهر مشهد، دومین شهر کشور، به لحاظ جمعیتی است. برای دستیابی به این هدف از مدل جاذبه اصلاح شده هنسن ، پولر و لو استفاده شد. این مدل متکی بر متغیرهای جمعیت، اشتغال و محاسبه پتانسیل جاذبه و فاصله بین مناطق مختلف شهرداری (12 منطقه) است که با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام گرفت. نتایج حاصل از کاربرد مدل در شهر مشهد، بیانگر این واقعیت است که پس از وسایط نقلیه شخصی (8/27% کل سفرها)، اتوبوس عمده ترین وسیله حمل و نقل عمومی است. بنابراین 24% کل سفرهای روزانه به وسیله آن انجام می شود. 88% وسعت کل سطح شهر و 86% جمعیت شهر دسترسی مستقیم به اتوبوس دارند(بترتیب 25.49 کیلومترمربع و 342987 نفر جمعیت شهری تحت پوشش دسترسی مستقیم سیستم اتوبوسرانی نیستند). همچنین ضریب دسترسی تفاوتهای مناطق مختلف شهر را نشان می دهد. جهتگیری آن از مناطق پرجمعیت و کم درامد شمال شرقی شهر به سمت مناطق درحال توسعه شمال غربی و غرب شهر است. ایجاد مسیرهای جدید خطوط اتوبوسرانی و تغییر مسیر خطوط موجود برای تحت پوشش قرار دادن مناطق بدون دسترسی مستقیم اتوبوسرانی، گام مؤثری در راستای تحقق توسعه پایدار شهری است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله برنامه ریزی،اتوبوس،دسترسی،شهر مشهد
عنوان انگلیسی Bus Accessibility Planning in Iran: Mashhad
چکیده انگلیسی مقاله Accessibility planning, because of integrating both land use and transportation system, have a significant role in the process of urban planning and design. significance was proposed since 1950S especially after the war between Israel and Arab nations in 1970S that caused increasing in oil price and criticizing of auto city urban design pattern. This pattern led to separation of living and working locations, urban sprawl, increasing use of car for work trips, more use of fuel and finally air, noise and environment pollutions. One of the important methods for overcoming this problem is accessibility planning. Accessibility means “reducing distance between the locations of home and work” or “easy reach to destination”. The purpose of the research was to investigate inequitable distribution of bus accessibility index. Thus, Hanson’s reformed model was implemented based on population, employment and distance variables between the local boundaries (12 zones) of Mashhad city using geographical information system (GIS). The results of this research showed that dominant transportation system is car usage (27.8% of total trips). Public transportation (bus usage) by 24% of the total of trips stands in the second stage. Mashhad has not any rail routes (monorail or metro). Also the results showed that accessibility value is oriented from northeast to southeast, i.e. toward the new zones of the city’s development plan. Finally, calculations showed that direct accessibility to bus is 88% of area and 86% of population (equivalent to 25.49 Sq km and 342987 people).Therefore, applying of accessibility planning method is necessary for construction of new bus routes or changing of the present bus routes for full coverage of the city especially the deprived areas of Mashhad.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Accessibility,Transport,City,Mashhad
نویسندگان مقاله محمد رحیم رهنما | mohammad rahim rahnama
mashhad ferdowsi university, mashhad, iran
دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه فردوسی (Ferdowsi university)

حجت فرقانی | hojat forghany
m. sc. student, geography, mashhad ferdowsi university, mashhad, iran
دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه فردوسی (Ferdowsi university)

نشانی اینترنتی http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1000-238&slc_lang=fa&sid=21
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات