آمایش فضا و ژئوماتیک، جلد ۱۸، شماره ۲، صفحات ۱۲۹-۱۵۲
عنوان فارسی واکاوی تغییرات زمانی و مکانی دماهای حداکثر در ایران
چکیده فارسی مقاله دماهای حداکثر، طیف وسیعی از فعالیت¬ها را به¬خصوص در دورۀ گرم سال و ساعات بعدازظهر روز تحت¬تأثیر قرار می¬دهد. این مقاله تغییرات زمانی و مکانی دماهای میانگین حداکثر و بالاترین دماها را در ایران با روش¬های آماری در یک دورۀ 45ساله بررسی می¬نماید. پهنه¬بندی¬های دمایی با استفاده از قابلیت-های شبکه¬ای GIS ¬انجام و با آزمون¬های مختلف آماری بررسی شد. همچنین رابطۀ دماهای حداکثر با عوامل محلی، و روندهای دمایی با استفاده از معادله¬های رگرسیونی تحلیل گردید. نتایج مطالعه، شش پهنۀ متفاوت دمای حداکثر را در کشور مشخص نمود. بررسی نقشه¬ها و مقایسۀ ضرایب β استاندارد مدل¬های رگرسیون چندگانه، نقش بارز عرض¬جغرافیایی و سپس ارتفاع را در کنترل دماهای حداکثر به¬خصوص در دورۀ سرد سال، با کمترین میزان تغییرپذیری دمایی در سواحل جنوب، تأیید می¬نماید. نتیجۀ آزمون¬ Shapiro-Wilk حکایت از نرمال¬بودن دماها و آزمون¬ Levene غالباً حکایت از برابری واریانس¬های دمایی بین پهنه¬ها داشت. همچنین آزمون¬های Games-Howell و Gabriel ثابت نمود که میانگین¬های دمای حداکثر پهنه¬ها در تمام مقیاس¬های زمانی به¬صورت دوبه¬دو با یکدیگر اختلاف معنی¬دار دارند که این امر نشان از درستی پهنه¬بندی¬ها دارد. میانگین دمای بعدازظهرها در سطح کشور برمبنای لایۀ شبکه¬ای، 3/25 درجۀ سلسیوس محاسبه شد که نسبت به 45 سال گذشته 62/0 درجۀ سلسیوس افزایش یافته است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله دماهای میانگین حداکثر،پهنه‌بندی،ایران،روندهای زمانی،روش‌های آماری
عنوان انگلیسی Analysis of Spatial and Temporal Variations of Maximum Temperatures in Iran
چکیده انگلیسی مقاله Maximum temperatures affect a wide range of activities especially in the afternoon hours and warm period of the year. This paper analyses temporal and spatial variations of mean maximum temperatures and the highest temperatures in Iran by using the statistical methods within a 45-year period (1964 to 2008). Temperature zonings were performed by using raster GIS capabilities, and evaluated by various statistical tests. Also the relationships between maximum temperatures and geographical factors, as well as temperature trends, were investigated via regression equations. The results of the study revealed six different zones of maximum temperatures in Iran. Analysis of the maps and comparison of the standardized β coefficients of multivariate regression models, confirms the latitude and then the altitude significant roles in controlling the maximum temperatures, especially during the cold period of the year, along with the lowest temperature variabilities in the southern coasts. Shapiro-Wilk and Levene tests indicated respectively normality of the temperatures and in most cases equality of temperature variances between zones. Also Games-Howell and Gabriel tests proved that the mean maximum temperatures among the zones have significant pairwise differences in all time scales that prove the accuracy of the zonings. Mean afternoon temperature over the country was calculated based on raster calculations at the rate of 25.3○C, which has been increased at the rate of 0.62○C compared to the last 45 years.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Mean maximum temperatures,Zoning,Iran,Temporal trends,Statistical methods
نویسندگان مقاله فیروز مجرد | dr firouz mojarrad
assistant professor of geography , razi university, kermanshah
amp;ndash;عضو هیات علمی گروه جغرافیای دانشگاه رازی کرمانشاه
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه رازی (Razi university)

سعید بساطی | saeed basati
دانش آموختۀ کارشناسی ارشد اقلیم شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه رازی (Razi university)

نشانی اینترنتی http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-21-1000-8430&slc_lang=fa&sid=21
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات