آمایش فضا و ژئوماتیک، جلد ۲۳، شماره ۳، صفحات ۴۳-۶۴

عنوان فارسی واکاوی فرایند بازیابی ابعاد هویت و دلبستگی مکانی پس از سوانح، از منظر نظریه تاب آوری
چکیده فارسی مقاله
گسیختگی هویت و دلبستگی‌های مکانی ازجمله پیامدهای سوانح هستند که به نپذیرفتن تغییرات مکانی و ناهنجاری­هایی در سلامت اجتماعی- روانی جامعه، به‌دلیل نیاز به هویت و نادیده گرفته شدن آن در فرآیند بازسازی، منجر می‌شوند. باتوجه به تأثیرات عمیق سوانح بر منظر عینی و ذهنی ساکنان از هویت مکان، ایجاد فرآیندهایی برای بازیابی در چارچوب تئوری تابآوری، به‌عنوان گسترده ترین رویکرد مواجهه، ضروری است. تحقیق حاضر دارای ماهیت اکتشافی با استفاده از روش تحقیق کیو با دو رویکرد کیفی و کمی است. مرحله‌ی کیفی با ترکیب روش دلفی در سه دور و نظریه‌ی زمینه‌ای برای استخراج مفاهیم و مقولات انجام شد. در مرحله کمّی، پرسشنامه‌ای با سؤالات بسته درقالب گزاره‌هایی با طیف لیکرت تدوین گردید. اعضای پانل شامل 17 متخصص از اعضای هیئت علمی و محققان در این زمینه است که ابتدا با استفاده از روش نمونهگیری غیرتصادفی هدفمند و در مرحله‌ی بعدی با نمونهگیری غیرتصادفی شبکهای انتخاب شدند. درنهایت، روی دادهها تحلیل عامل Q انجام شد »، دربین متخصصان شناسایی شد. به‌منظور شناسایی وزن هریک از معیارها، از الگوریتم و پنج نحله‌ی  فکری شامل «پیوندهای عاطفی- شناختی مکان- مبنا»، «مکان بازتابی از فرد و جمع»، «فرصت­سازی­ به‌واسطه‌ی عناصر و قابلیت­های مکانی»، «کالبد، ملجا ارزش­ و محتوا»، «کارآمدی در مکان برای بازیابی ابعاد تاب‌آور هویت و دلبستگی مکانی و درنتیجه سازگاری با تغییراتشانون استفاده شد. با همپوشانی یافته‌های حاصل از این دو روش، فرآیند بازیابی ابعاد تاب‌آور هویت و دلبستگی مکان پس از تغییرات ناشی از سوانح پیشنهاد شد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله هویت مکانی، دلبستگی مکانی، سانحه، تغییر، تاب آوری.

عنوان انگلیسی Analysis the process of rehabilitating place identity and place attachment dimensions after disasters, within the framework of resilience theory
چکیده انگلیسی مقاله
Introduction: Disaster occurrence undermines the basis of the place and one of its consequences is the rupture of place identity and attachments, followed by a variety of psychological and social anomalies. On the other hand, the community health is linked to its sense of identity. Contradictions become apparent when this need is distorted or overlooked in the reconstruction process. Considering the profound effects of disasters on the objective and subjective landscape of the residents, and its inevitable effects on place identity and attachment, the need to create solutions aimed at rehabilitating them during the period of reconstruction and within the framework of resilience theory as the broadest approach to dealing with disasters, is seen.
Methodology: The current research has an exploratory nature so Q Methodology with a combination of qualitative and quantitative approach has been used. In the qualitative stage, the combination of the Delphi method in three stages and the grounded theory were used to codify and extract concepts and categories. The concepts that were effective on the subject of the research were used in the formulation of closed questions of questionnaires in the form of propositions with a Likert scale of 0 to 9. Panel members included 17 experts from the faculty members of three universities in Tehran, Which were initially selected using non-random sampling method, and in the next step, a non-randomized network sampling was selected. Finally, the Q factor analysis was performed on the data. Based on the findings of the grounded theory method, 6 dimensions including, emotional-cognitive, functional, physical, semantic / historical, social and cultural and 62 indicators of place identity and attachment were identified. The findings were evaluated based on the eight criteria influencing the resilient dimensions of place such as continuity, distinction, self-esteem, self-efficacy, readiness, sustainability, creativity and flexibility. After the initial pilot by 5 experts, the most relevant target - content relationship with resiliency criteria were determined.  In the next level after Q factor analyzing on the data, five schools of thought were identified among the experts. Then Shannon algorithm was used to determine the process of rehabilitating resilient dimensions of place identity and attachment.
Result and Discussion: Based on the findings, the experts identified five schools of thought including place-based cognitive-emotional connections; place as the resonance of individual and collective characteristics; providing opportunities by the features and spatial affordance of place; place as the body of values and contents; and place efficiency, which rehabilitate resilient dimensions of the place identity and attachment, and as a result adaptability to Changes caused by disasters. It was also found that according to the experts' view, place identity and attachment priority order are: emotional-cognitive, physical-functional, and ultimately cultural-social dimensions.
Conclusion: it seems that place distinction along with continuity, self-efficacy and sustainability of emotional-cognitive, functional, physical, cultural, social and semantic dimensions of place, enhances self-esteem in the place, sustain dimensions of place attachment, creativity, and innovate in place belonging, and therefore resilient place identity.

 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله place identity, place attachment, disaster, change, resilience,resilience theory

نویسندگان مقاله سعیده اسدی | saeedeh asadi
PhD candidate, architecture and urban planning faculty, shahid rajaee teacher training university, lavizan, Tehran.
دانشجوی دکتری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی. لویزان، تهران.

علی شرقی | Ali Sharghi
professor assistance, architecture and urban planning university, shahid rajaee teacher training university, lavizan, Tehran.
استادیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، لویزان، تهران


نشانی اینترنتی http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-45333-1&slc_lang=fa&sid=21
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات