1- گروه شهرسازی، دانشکده معماری، شهرسازی و هنر، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. ، as.abedini@urmia.ac.ir
2- گروه شهرسازی، دانشکده معماری، شهرسازی و هنر، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
3- برنامه ریزی منطقه ای، دانشکده معماری، شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
چکیده: (247 مشاهده)
رشد جمعیت سالمندان و پیچیدگی نیازهای شهری، ضرورت بازنگری در مدلهای برنامهریزی شهری را نمایان کرده است. رویکرد شهر ۱۵ دقیقهای بهعنوان مدلی نوین در توسعه پایدار، با هدف دسترسی عادلانه و سریع به خدمات شهری، بهویژه برای گروههای آسیبپذیر مانند سالمندان، مطرح شده است. این پژوهش با تمرکز بر بافت تاریخی شهر ارومیه، به بررسی میزان تحققپذیری این مدل در بهبود کیفیت زندگی سالمندان پرداخته است. مسئله مورد مطالعه، تحلیل وضعیت فعلی دسترسی سالمندان به خدماتی نظیر مراکز درمانی، مراکز خرید، فضاهای سبز و سیستم حملونقل عمومی است. روششناسی تحقیق بر پایه تحلیلهای فضایی با استفاده از نرمافزار GIS برای ارزیابی شعاع دسترسی و توزیع خدمات، و مدلسازی روابط میان شاخصهای دسترسی و کیفیت خدمات با بهرهگیری از نرمافزار Smart PLS انجام شده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی امکانپذیری و الزامات تحقق رویکرد شهر ۱۵ دقیقهای در شهر ارومیه با تأکید بر بهبود دسترسی سالمندان به خدمات و امکانات ضروری است.
بررسیها نشان میدهد که با بهبود کیفیت زیرساختها، افزایش تعداد خدمات نزدیک به محلات، و توزیع عادلانه امکانات شهری، امکان ارتقای سطح دسترسی سالمندان و افزایش استقلال و مشارکت اجتماعی آنان فراهم میشود. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که پیادهسازی رویکرد شهر ۱۵ دقیقهای میتواند به بهبود کیفیت زندگی سالمندان در ارومیه منجر شود و در عین حال، با کاهش نابرابریهای شهری و ارتقای عدالت اجتماعی، گامی مؤثر در راستای توسعه پایدار باشد. این مطالعه بر لزوم برنامهریزی جامع و متناسب با نیازهای سالمندان برای تحقق چنین الگویی تأکید دارد و راهکارهایی همچون توسعه حملونقل عمومی مناسبسازیشده، بهبود معابر پیادهروی، ایجاد فضاهای عمومی برای تعاملات اجتماعی و ارتقای کیفیت خدمات شهری را بهعنوان اولویتهای اساسی پیشنهاد میدهد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
برنامه ریزی شهری دریافت: 1403/10/8 | پذیرش: 1403/11/27 | انتشار: 1403/10/10