1- استادیار دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه بیرجند ، jahanishakibb@Birjand.ac.ir
2- استادیار گروه محیط زیست دانشگاه زابل
3- استادیاردانشکده منابع طبیعی و محیط زیست
چکیده: (4410 مشاهده)
در شرایط ایران، فرصت زمانی برای اصلاح جهتگیریهای مدیریتی در حوزهی محیط زیست محدود است و از طرفی، حتی دستگاههای ذیربط اولویتهای خود را بهتفکیک نمیدانند و یا از ارتباط اولویتها با سایر دستگاهها و در سطح کلان طرح توسعهی استان آگاه نیستند. در چنین شرایطی، معرفی پیشرانهای مهم در حوزهی محیط زیست اولین و اساسیترین گام برای هدایت بخشیدن به سناریوهای مدیریتی صحیح در آینده است. بدیهی است که باتوجه به جنبههای مختلف محیط زیست، پیشرانهای بسیار متنوعی نیز مطرح است که بررسی همهی آنها ممکن نیست. بنابراین، در این مطالعه، به غربالگری پیشرانها براساس میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری از سایر پیشرانها، بهعنوان پیشرانهای مؤثر، کلیدی و درعینحال مستقل از سایر پیشرانها در حوزهی مدیریت محیط زیست در استان خراسان جنوبی توجه شد. روش بهکاررفته در این پژوهش، غربالگری پیشرانها و تحلیل ساختاری MicMac است که برای انجام آن، از نظرات متخصصین دانشگاهی و دستگاههای اجرایی مرتبط استفاده شد. براساس نتایج، مهمترین پیشرانها در اثرات مستقیم و غیرمستقیم و اثرات احتمالی که باتوجه به آنها تحولات آینده کنترل میشود، پنج مورد بودند. این پیشرانها بهترتیب اهمیت عبارتاند از: ایجاد ضمانت اجرایی قوانین مربوطه، همکاریهای بیندستگاهی، گردش آزاد اطلاعات، تغییر نگرش تصمیمگیران و جایگیری درست سازمان محیط زیست در تصمیمگیریها. جمع اثرات مستقیم و غیرمستقیم و محتمل پیشرانها بهترتیب 3007، 2805، 2135، 1938 و 1572 برآورد شد. نرخ پرشدگی ماتریس اثرات 86/23 درصد است که شامل 153 عدد 1 (اثرات ضعیف)، 113 عدد 2 (اثرات متوسط)، 89 عدد 3 (اثرات قوی) و 8 حرف P (اثرات احتمالی) میشود. همچنین 9 پیشران با وابستگی زیاد و تأثیرگذاری کم (پیشرانهای پاسخ و یا خروجی) شناسایی و معرفی شدند که پایش وضعیت آنها بهعنوان معیاری برای سنجش میزان موفقیت مدیریت پیشنهاد داده میشود. نتایج این مطالعه ممکن است مورد توجه مدیران و تصمیمگیران برای اولویتبندی اهداف، سیاستها و فعالیتها قرار گیرد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
مدلها، تکنیک ها و روش های برنامه ریزی دریافت: 1398/6/22 | پذیرش: 1398/10/28 | انتشار: 1399/1/10