دوره 12، شماره 1 - ( 1387 )                   جلد 12 شماره 1 صفحات 96-73 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rahnama M R, Forghany H. Bus Accessibility Planning in Iran: Mashhad. MJSP 2008; 12 (1) :73-96
URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-324-fa.html
رهنما محمد رحیم، فرقانی حجت. برنامه ریزی دسترسی به اتوبوس در ایران: شهر مشهد. آمایش فضا و ژئوماتیک. 1387; 12 (1) :73-96

URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-324-fa.html

برنامه ریزی دسترسی به اتوبوس در ایران: شهر مشهد
محمد رحیم رهنما 1، حجت فرقانی2
1- دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2- دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده:   (10479 مشاهده)
برنامه ریزی دسترسی به دلیل ترکیب و پیونددادن کاربریها و شبکه حمل ونقل، جایگاه مهمی در فرایند برنامه ریزی و طراحی شهری دارد، اهمیت این مسأله از دهه 1950 م. به بعد و بویژه از دهه 1970 م. بدنبال جنگ اعراب و اسرائیل، افزایش قیمت نفت و انتقاد از الگوی طراحی شهری مبتنی بر شهر ماشینی (که بر جدایی محل کار و زندگی و گسترش افقی شهرها مبتنی است) بیشتر مطرح شد. همچنین این موضوع باعث استفاده بیشتر از ماشین در سفرهای کاری درون شهری و مشکلاتی از قبیل افزایش سوخت و آلودگیهای زیست محیطی نیز شد. برنامه ریزی دسترسی به مفهوم «کاهش فاصله بین محل کار و زندگی» یا «آسانی رسیدن به مقصد در مقابل آسانی جابه جایی یا افزایش سرعت» (حرکت) است. هدف این تحقیق، سنجش دسترسی بر مبنای تحلیل سیستم حمل و نقل عمومی اتوبوس است که پس از ماشین شخصی، عمده ترین وسیله جابه جایی مسافر در شهر مشهد، دومین شهر کشور، به لحاظ جمعیتی است. برای دستیابی به این هدف از مدل جاذبه اصلاح شده هنسن ، پولر و لو استفاده شد. این مدل متکی بر متغیرهای جمعیت، اشتغال و محاسبه پتانسیل جاذبه و فاصله بین مناطق مختلف شهرداری (12 منطقه) است که با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام گرفت. نتایج حاصل از کاربرد مدل در شهر مشهد، بیانگر این واقعیت است که پس از وسایط نقلیه شخصی (8/27% کل سفرها)، اتوبوس عمده ترین وسیله حمل و نقل عمومی است. بنابراین 24% کل سفرهای روزانه به وسیله آن انجام می شود. 88% وسعت کل سطح شهر و 86% جمعیت شهر دسترسی مستقیم به اتوبوس دارند(بترتیب 25.49 کیلومترمربع و 342987 نفر جمعیت شهری تحت پوشش دسترسی مستقیم سیستم اتوبوسرانی نیستند). همچنین ضریب دسترسی تفاوتهای مناطق مختلف شهر را نشان می دهد. جهتگیری آن از مناطق پرجمعیت و کم درامد شمال شرقی شهر به سمت مناطق درحال توسعه شمال غربی و غرب شهر است. ایجاد مسیرهای جدید خطوط اتوبوسرانی و تغییر مسیر خطوط موجود برای تحت پوشش قرار دادن مناطق بدون دسترسی مستقیم اتوبوسرانی، گام مؤثری در راستای تحقق توسعه پایدار شهری است.
واژه‌های کلیدی: برنامه ریزی، اتوبوس، دسترسی، شهر مشهد
متن کامل [PDF 853 kb]   (8416 دریافت)    

دریافت: 1385/10/19 | پذیرش: 1386/9/26 | انتشار: 1388/10/1
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.