دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده: (11484 مشاهده)
خشکسالی یکی از بلایای طبیعی است که با خسارات مالی و جانی فراوانی همراه است،این پدیده تحت هر رژیم بارش و رژیم دمایی به وقوع می پیوندد. ارائه یک تعریف مورد قبول عام در مورد خشکسالی وجود ندارد زیرا نزد افراد با تخصص های مختلف دارای معانی متفاوتی است و در منابع علمی به رخداد خشکسالی هواشناسی،هیدرولوژیکی و کشاورزی اشاره شده است،خشکسالی هواشناسی را کمبود غیر نرمال و طولانی مدت بارش گویند،خشکسالی هیدرولوژیکی به کاهش چشمگیر سطح آب دریاچه ها،رودخانه ها ،مخازن و غیره مربوط است و خشکسالی کشاورزی شرایطی است که میزان رطوبت موجود درخاک برای محصول ناکافی است.
موضوع این مقاله بررسی و مقایسه عدم تطابق روند خشکسالی هواشناسی و خشکسالی هیدرولوژیکی در دو حوزه آبریز همجوار در دامنه شمالی شیرکوه یزد است.در ابتدا خشکسالی هواشناسی با استفاده از روش گیپس و ماهر و خشکسالی هیدرولوژیکی با استفاده از روش نمره استاندارد z محاسبه و در ادامه نیز وجود یا عدم وجود روند خشکسالی هواشناسی و خشکسالی هیدرولوژیکی با استفاده از تحلیل همبستگی در سطح دو حوزه آبریز اسلامیه و فخرآباد واقع در دامنه شمالی شیرکوه یزد مورد بررسی،تحلیل و مقایسه قرار گرفته است.
برای انجام این تحقیق از داده های بارندگی سالانه 2 ایستگاه بارانسنجی وابسته به وزارت نیرو در طی یک دوره مشترک آماری 30 ساله و داده های هیدرومتری 2 ایستگاه اسلامیه و فخر آباد دوره های آماری به ترتیب 26 و 28 ساله استفاده به عمل آمده است.
نتایج تحقیق نشان می دهد که از این نظر تفاوت های چشمگیری در دو سطح دو حوزه آبریز وجود دارد،علیرغم اینکه روند خشکسالی هواشناسی در هر دو ایستگاه بارانسنجی اسلامیه و فخرآباد مورد تائید قرار نگرفت،اما روند خشکسالی هیدرولوژیکی در ایستگاه هیدرومتری اسلامیه مورد تائید و در ایستگاه هیدرومتری فخرآباد مورد تائید قرار نگرفت ،همچنین وجود رایطه قوی و معنادار بین میزان بارش و دبی در ایستگاه هیدرومتری فخرآباد تائید و در ایستگاه هیدرومتری اسلامیه تائید نشد.
دریافت: 1384/4/28 | پذیرش: 1385/2/6 | انتشار: 1385/7/1