Davari M, Bahrami, H A, Ghoddousi, J, Tahmasebi pour ,. Using of Geographic Information System in estimating of soil erosion and sediment production on Nojian watershed )Southeast of Khorramabad city). MJSP 2006; 10 (2) :103-123
URL:
http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-10698-fa.html
داوری مسعود، بهرامی حسینعلی، قدوسی جمال، طهماسبی پور ناصر. استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در برآورد فرسایش خاک و تولید رسوب حوزه آبخیز
نوژیان (جنوبشرقی خرمآباد). آمایش فضا و ژئوماتیک. 1385; 10 (2) :103-123
URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-10698-fa.html
1- دانشجوی دکتری خاکشناسی و استادیار خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس
2- استادیار پژوهش مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
3- استادیار پژوهش مرکز تحقیقات حفاظت خاک و ابخیز داری
4- عضو هیئت علمی آبخیز داری دانشگاه لرستان ،لرستان ،ایران
چکیده: (6910 مشاهده)
چکیده
فرسایش خاک یکی از عوامل اصلی در کاهش حاصلخیزی خاک، انباشت رسوبات در آبراههها، کانالهای آبیاری و رودخانهها، کاهش ظرفیت مخازن سدها، تشدید وقوع سیلابهای مخرب و آلودگی محیط زیست میباشد. به منظور جلوگیری از پیامدهای منفی فرسایش خاک و تولید رسوب در حوزههای آبخیز ضرورت دارد مقدار رسوب و منبع تولید آن مشخص گردد. از آنجا که اکثر حوزههای آبخیز کشور فاقد ایستگاههای رسوبسنجی میباشند از اینرو با استفاده از مدلهای ابداع شده در این زمینه برآورد تولید رسوب الزامی میباشد. در این تحقیق که در حوزه آبخیز نوژیان واقع درجنوب شرقی خرمآباد انجام شده است، برآورد فرسایش و رسوب حوزه آبخیز نوژیان واقع در استان لرستان با استفاده از مدل MPSIAC1 و با بهرهگیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)2 مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا برای اجرا کردن مدل MPSIAC، پس از ورود لایههای اطلاعاتی به محیط GIS و وزندهی آنها، از تلفیق این لایهها، حوزه آبخیز مورد مطالعه به 527 واحد همگن تفکیک گردیده سپس شدت فرسایش و تولید رسوب در این واحدهای همگن محاسبه شده است. نتیجه بدست آمده نشانگر این است که میزان رسوب برآورد شده با استفاده از مدل MPSIAC حدود 2/489372 تن در سال میباشد. با توجه به اینکه میزان رسوب اندازهگیری شده در محل ایستگاه هیدرومتری کشور معادل 812410 تن در سال است، نسبت مقدار رسوب برآورد شده با استفاده از مدل MPSIAC به آمار رسوب اندازهگیری شده 602/0 برابر است. نتیجه بررسیهای انجام شده در مورد اختلاف موجود بیانگر این واقعیت است که کالیبره کردن مدلهای تجربی از طریق اصلاح نارساییهای موجود در آنها در تطبیق با شرایط خارج از محل ابداع آنها امری ضروری و گریزناپذیر است. بنابراین ضرورت دارد پیش از آنکه با اطمینان اقدام به رد یا قبول نتیجه حاصل از بکارگیری این مدل نمود، در آبخیزهای معرف کشور کالیبره کردن مدل در تطبیق کامل با شیوههای ابداع آن مد نظر قرار گرفته سپس اقدام به واسنجی آن نمود.
دریافت: 1389/3/4 | پذیرش: 1389/3/4 | انتشار: 1389/3/4