یکی از بلایای طبیعی که هر ساله موجب خسارت‌های زیادی در نواحی خشک و بیابانی جهان از جمله ایران و منطقه یزد می‌شود، بادهای شدید و طوفان‌ها است. به سبب موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی، این منطقه همواره در معرض بادهای شدید و طوفان‌های گرد و خاک قرار دارد. از این جهت شناخت رژیم بادهای شدید و طوفان‌های منطقه یزد به منظور کاهش آثار مخرب این پدیده به‌ویژه در امر تثبیت ماسه‌های روان، ضروری است. این تحقیق با استفاده از داده‌های دید افقی، سرعت و جهت باد، رطوبت نسبی، دما، فشار، ابر و پدیده گرد و خاک ایستگاه‌های سینوپتیک یزد و کرمان، داده‌های جو بالای این ایستگاه‌ها و نقشه‌های سینوپتیک در طی دوره آماری سال‌های 1362 - 1382 انجام شده‌است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که بیش از 77 درصد بادهای شدید منطقه از سمت 250 تا 330 درجه وزیده و سرعت آن‌ بین 15 - 29 متر بر ثانیه در نوسان است. این بادهای شدید در ساعت‌های بعد از ظهر می‌وزند. وزش بادهای غالب از سمت شمال غرب و غرب است. بیش از 50 درصد از بادهای شدید و طوفان‌های منطقه در ماه‌های اردیبهشت و فروردین رخ می‌دهند. در ابتدای دوره گرم سال و انتقال فصل، ناپایداری های جوی و طوفان های گردوخاک در منطقه افزایش پیدا می‌کند. علت اصلی این پدیده وزش بادهای شدیدی است که به دنبال تغییرات سریع فشار و دمای هوا در این موقع از سال رخ می دهد. عبور یک سامانه کم فشار با جبهه سرد و خشک از سمت غرب - شمال غرب همراه با وجود ناوه در ترازهای 850 و 500 هکتوپاسکال و ناپایداری‌های محلی، مهمترین علل بروز این بادهای شدید در منطقه است.

واژه‌های کلیدی: کلید واژه‌ها: یزد، باد، طوفان، ناپایداری، نقشه سینوپتیک

متن کامل [PDF 578 kb]   (10350 دریافت)