تحلیل نابرابری فضایی تناسب گردشگری روستایی در استان فارس

استان فارس با جاذبه‌های گردشگری منحصربه‌فرد، ظرفیت بالایی برای توسعه گردشگری روستایی دارد؛ اما کمبود ارزیابی مبتنی بر شواهد فضایی منجر به توسعه نامتوازن منابع شده است. این پژوهش نابرابری فضایی تناسب گردشگری روستایی فارس را با روش تلفیقی AHP-فازی-GIS تحلیل نموده است. شش معیار اصلی جاذبه‌های گردشگری، توپوگرافی، دسترسی و موقعیت مکانی، قابلیت اراضی، شرایط اقلیمی و زیرساخت‌های خدماتی در قالب 27 زیرمعیار وزن‌دهی شدند. لایه‌های مکانی فضایی در محیط GIS آماده و با الگوریتم مدیریت عدم قطعیت (منطق فازی) تلفیق و نقشه تناسب گردشگری روستایی در پنج طبقه ارائه شد. نتایج نشان داد که جاذبه‌های گردشگری (وزن 41/0) مهم‌ترین عامل توسعه گردشگری فارس است. دسترسی و موقعیت مکانی (با وزن 22/0) و توپوگرافی (با وزن 16/0) در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. تحلیل فضایی،76/58 درصد از مساحت استان فارس را دارای تناسب متوسط تا بالا برای توسعه گردشگری روستایی برشمرد؛ از این مساحت ۹۰۶۶ کیلومترمربع در طبقه بسیار مساعد و ۲۷۰۹۹ کیلومترمربع در طبقه مساعد (شمال‌غربی، مرکزی و غربی استان) جای می‌گیرند که با جاذبه‌های تاریخی غنی، توپوگرافی مناسب و دسترسی نسبتاً بهتر، بالاترین پتانسیل توسعه هدفمند گردشگری روستایی را دارند. بیش از 41 درصد از مساحت استان (مناطق جنوبی و جنوب‌شرقی) فاقد شرایط مناسب برای گردشگری است. این یافته‌ها بر ضرورت تمرکز سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی توسعه بر مناطق بسیار مساعد و مساعد و ارتقای زیرساخت‌ها و خدمات در مناطق نسبتاً مساعد تأکید دارند. همچنین، مناطق بسیار مساعد نیازمند مدیریت پایدار و حفاظت از منابع طبیعی و فرهنگی هستند تا از فشارهای ناشی از توسعه بی‌برنامه گردشگری جلوگیری شود.