پارادایم پیشرفت، تنشی جوهری در برنامه ریزی فضا

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 دانشگاه اصفهان
2 دانشگاه علم و صنعت
چکیده
تحول اجتماعی و ویرایش متن جوامع، بدون داشتن اهدافی خاص آن هم در سپهری معنایی که اصطلاحاً به آن پارادایم گفته می­شود؛ امکان پذیر نمی نماید. پارادایم "پیشرفت" که حاصل تامل ایرانیان در مواجه با پارادیم "توسعه " در یک قرن اخیر است؛ رفته رفته به درجه ای از بلوغ میل کرده که زمان فراهم آوردن زمینه های اجرای آن را طلب می­کند. بدون تردید هر پارادایمی دارای ریشه ­های معرفتی، خاستگاه، دکترین و اهداف خاصی است و تحقق آن محتاج شکل گیری سه نظام یعنی نظام حکمرانی، علمی- فلسفی و فرهنگی است. پارادایم "پیشرفت" را باید زبان ناملموس رفتاری انقلاب جامعه ایرانیان تفسیر کرد و حاصل کار محققان ایران، در مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را تدوین این زبان رفتاری به سندی راهبردی دانست. نتایح حاصل از فرایند طی شده در اندیشکده آمایش بنیادین که بر اساس روش تحلیل ژانت صورت گرفته نشان می­دهد که:

*پارادایم پیشرفت براساس پنج اصل یعنی تعادل فضایی، راستی و درستی، زیست پذیری و تاب ­آوری سرزمینی، هویت مکانی، و جمهور بدنبال دستیابی به فراورش مدنی است.

* پارادایم پیشرفت درمقایسه با پارادایم توسعه دارای تنشی جوهری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


- انصاری خاه، نفیسه، تکنیکهای مبشران وحی در معماری رفتار انسانی، رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه معارف قران و عترت،1393.
- بوستاک، فرانسیس، جفری جونز، برنامه‌ریزی و قدرت در ایران: ابوالحسن ابتهاج و توسعه اقتصادی زیر سلطه محمدرضاشاه، ترجمه مهدی پازوکی و علی حبیبی، تهران، نشر کویر، 1398.
- پیوسته گر، یعقوب و همکاران . «سنجش زیست پذیری محلات شهری در راستای توسعه پایدار» امایش فضا .دوره 26 .شماره2 .ص100، 10.2022/hsmsp.26.2.5 .
- توفیق، فیروز، برنامه‌ریزی در ایران و چشم انداز آینده آن، تهران: موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، 1393.
- چایلد، ویر گوردن، کتاب تاریخ(بررسی نظریه هایی درباره تاریخ)، ترجمه محمدتقی فرامرزی ، تهران، انتشارات لاهیتا، 1392.
- حاجی‌زاده ، مریم و همکاران.«تولید فضا گفتمان مطلقه پهلوی ».امایش فضا .امایش فضا .دوره 25، شماره3 ص173، 1400.
- حسینی، سید سالار و همکاران.«تبیین فضاهای نو ظهور شهری وبازتاب فضایی آن ». امایش فضا .دوره25. شماره1 .ص46 ، 1400.
- رفیع پور، فرامرز، توسعه و تضاد، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1379.
- رنانی، محسن، «بی‌ثباتی مستمر؛ اصلی‌ترین مانع توسعه»، چشم انداز ایران شهریور و مهر، شماره 63، 56- 40، 1389.
- روستو، والت ویتمن، مجموعه مقالات سیاسی و تاریخی، ترجمه تقوی مهدی، باقری شعله، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی – واحد علوم تحقیقات، 1388.
- زیباکلام، سعید، عقل و استدلال و عقلانیت، تهران، انتشارات اسم،.1395.
- ساجدی، عبدالله، « اصل چهار ترومن و گستره فعالیت آن در ایران»، پیک نور – علوم انسانی، دوره 7، شماره2، صص 130 -120، 1388.
- سریع القلم، محمود، عقلانیت و آینده توسعه یافتگی ایران، تهران، موسسه نشر فروزان روز، 1396.
- کوهن، تامس، ساختار انقلابهای علمی، ترجمه سعید زیبا کلام، تهران، نشر سمت، 1393.
- مجیدی، عبدالمجید، گودرزی منوچهر، فرمانفرمایان خداداد، توسعه در ایران 1357- 1320، تهران، گام نو، 1381.
- محمودی، طیبه، هندسه فقر در ایران، طرح پژوهشی پسادکتری دانشگاه شهید باهنر، 1399.
- مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ویرایش نهایی سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
- موثقی، احمد، « توسعه؛ سیر تحول مفهومی و نظری»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 63، ص 252-223، 1383.
- موثقی، سید احمد، «نوسازی و اصلاحات در ایران معاصر»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 69، 260- 225، 1384.
- هاروی، دیوید، معمای سرمایه و بحرانهای سرمایه داری، ترجمه مجید امینی، چاپ سوم، تهران، نشرکلاغ، 1392 .
- Ansari Khah, Nafiseh, Techniques of evangelists of revelation in the architecture of human behavior, master's thesis, University of Qur'anic and Atrat Studies, 2014[in Persian].
- Bostock, Francis, Geoffrey Jones, Planning and Power in Iran: Abolhassan Ebtehaj and Economic Development under the Rule of Mohammad Reza Shah, translated by Mehdi Pazuki and Ali Habibi, Tehran, Kavir Publishers, 2018 [in Persian].
- Brierley, Gary, Fryirs, Kirsti, Reid, Helen, Williams Richard, (2021), the dark art of interpretation in geomorphology, Geomorphology, 390, 10.1016/j.geomorph.2021.107870 .
- Center for the Iranian Islamic Model of Progress, the final edition of the Iranian Islamic Model of Progress document [in Persian].
- Child, Weir Gordon, History book (examination of theories about history), translated by Mohammad Taghi Faramarzi, Tehran, Lahita Publications, 2012, [in Persian].
- Cohen, Tams, The Structure of Scientific Revolutions, translated by Saeed Zeba Kalam, Tehran, Samt Publishing House, 2013, [in Persian].
- Hajizadeh, Maryam, Ahadnejad, Mohsen, Space Production of Pahlavi absolute discourse, Spatial Planning, 25(3), 147-173, 2021.
- Harvey, David, The Enigma of Capital and the Crises of Capitalism, translated by Majid Amini, third edition, Tehran, klagh Publishers, 2012 [in Persian].
- Hosseini, Sayed Salar, Rafieian, Mojtaba, Meshkin,Abolfazl, Alavi, Seyed ali, Theoretical explanation of emergent urban spaces and its spatial representation in Tehran city, Spatial Planning, Volume 25, Issue 1,pp 45-67, 2021[in Persian].
- Mahmoudi, Taybeh, Geometry of Poverty in Iran, postdoctoral research project of Shahid Bahonar University, 2019, [in Persian].
- Majidi, Abdul Majid, Gudarzi Manouchehr, Farmanfarmayan Khodadad, Development in Iran 1357-1320, Tehran, Gam Nou, 2002 [in Persian].
- Movathaghi, Ahmad, "Development; The course of conceptual and theoretical evolution", Journal of the Faculty of Law and Political Sciences, No. 63, pp. 252-223, 2004 [in Persian].
- Movatheghi, Seyed Ahmad, "Modernization and Reforms in Contemporary Iran". Journal of Faculty of Law and Political Science, No. 69, 225-260, 2005 [in Persian].
- Payvasteh gar, Yaghoub, and at all, Measuring the livability of urban areas in line with sustainable development, the journal of Spatial planning, Volume 26, Number2, p.100, 10.2022/hsmsp.26.2.5 , [in Persian].
- Rafipour, Faramarz, development and conflict, Tehran, publishing stock company, 2000 [in Persian].
- Renani, Mohsen, "Continuous instability; the main obstacle to development", Iranian Vision, Shahrivar and Mehr, No. 63, 40-56, 2010 [in Persian].
- Rostow, Walt Whitman, collection of political and historical essays, translated by Taghavi Mehdi, Bagheri Sholah, Tehran, Islamic Azad University - Research Sciences Unit, 2018 [in Persian].
- Sajdi, Abdullah, "Truman's Four Principles and the scope of its activities in Iran", Paik Noor - Human Sciences, Volume 7, Number 2, pp. 120-130, 2018 [in Persian].
- Saree al-Qalam, Mahmoud, Rationality and the Future of Iran's Development, Tehran, Forozan Rooz Publishing House, 2016 [in Persian].
- Tawfiq, Firouz, Planning in Iran and its future prospects, Tehran: Higher Institute of Management and Planning Education and Research, Gam nu Publishers, 2013 [in Persian].
- Zibakalam, Saeed, Reason, reasoning and rationality, Tehran, Esm Publications, 2015, [in Persian].