تحلیل شبکه روابط بین سازمانی در مدیریت طرح هادی روستایی مطالعه موردی: روستای اسلام‌رود در شهرستان طرقبه-شاندیز

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس
2 دانشگاه تربیت مدرس
3 دانشگاه تهران
چکیده
در دهه­های اخیر، ارتقای شرایط زیستی و حل مسائل محیطی مناطق روستایی به دغدغه­ای جهانی تبدیل شده است. در این میان، در کشور ایران، سکونتگاه­های روستایی با مسائل گوناگونی، ازجمله وضع نابسامان کالبدی، مواجه­ هستند. بنابراین، در چند دهه‌ی اخیر، مدیران روستایی به اجرای طرح هادی روستایی توجه کرده‌اند. از آنجا که مدیریت طرح مذکور، کاری مهم به‌شمار می‌رود و در مطالعات بسیاری بر ضرورت شناخت، تحلیل و تقویت روابط میان‌سازمانی در مدیریت طرح هادی تأکید شده است، مطالعه‌ی حاضر با هدف تحلیل شبکه‌ی روابط بین­سازمانی در مدیریت طرح هادی و بررسی میزان تحقق­یافتگی این طرح براساس روابط بین‌سازمانی انجام شد. در این راستا، به‌منظور تعیین مرز اجتماعی شبکه در ابزار تحلیل شبکه‌ی­ اجتماعی، از روش نمونه­گیری گلوله برفی استفاده شد. درنهایت، پس از بررسی سازمان­ها، به‌منظور شناسایی دقیق کنشگران شبکه، لیست سازمان­های مربوطه به‌دست آمد که 20 سازمان دخیل در طرح هادی روستای اسلام­رود به‌عنوان مرز اجتماعی شبکه درنظر گرفته شدند. سپس، با انجام مصاحبه­های نیمه­ساختاریافته، پرسشنامه­ها با کمک خبرگان سازمان­ها تکمیل شدند که در آن‌ها، شدت روابط سازمانی (براساس طیف لیکرت) و همچنین روابط تعاملی و تضاد مشخص شد. یافته­ها نشان داد که میزان تراکم در پیوند تبادل اطلاعات در شبکه 34.5 درصد است که با بررسی سایر شاخص­های کلان شبکه، میزان تحقق­پذیری طرح متوسط و تاحدی کم حاصل شد. همچنین، در شبکه‌ی موردمطالعه، بیش از نیمی از پیوندها در اختیار کنشگران مرکزی است که بیانگر نقش برجسته­تر آنان در مدیریت چالش­ها است.

واژگان کلیدی: تحلیل شبکه‌ی اجتماعی، روابط سازمانی، توسعه‌ی روستایی، طرح هادی، روستای اسلام­رود

در دهه­های اخیر، ارتقای شرایط زیستی و حل مسائل محیطی مناطق روستایی به دغدغه­ای جهانی تبدیل شده است. در این میان، در کشور ایران، سکونتگاه­های روستایی با مسائل گوناگونی، ازجمله وضع نابسامان کالبدی، مواجه­ هستند. بنابراین، در چند دهه‌ی اخیر، مدیران روستایی به اجرای طرح هادی روستایی توجه کرده‌اند. از آنجا که مدیریت طرح مذکور، کاری مهم به‌شمار می‌رود و در مطالعات بسیاری بر ضرورت شناخت، تحلیل و تقویت روابط میان‌سازمانی در مدیریت طرح هادی تأکید شده است، مطالعه‌ی حاضر با هدف تحلیل شبکه‌ی روابط بین­سازمانی در مدیریت طرح هادی و بررسی میزان تحقق­یافتگی این طرح براساس روابط بین‌سازمانی انجام شد. در این راستا، به‌منظور تعیین مرز اجتماعی شبکه در ابزار تحلیل شبکه‌ی­ اجتماعی، از روش نمونه­گیری گلوله برفی استفاده شد. درنهایت، پس از بررسی سازمان­ها، به‌منظور شناسایی دقیق کنشگران شبکه، لیست سازمان­های مربوطه به‌دست آمد که 20 سازمان دخیل در طرح هادی روستای اسلام­رود به‌عنوان مرز اجتماعی شبکه درنظر گرفته شدند. سپس، با انجام مصاحبه­های نیمه­ساختاریافته، پرسشنامه­ها با کمک خبرگان سازمان­ها تکمیل شدند که در آن‌ها، شدت روابط سازمانی (براساس طیف لیکرت) و همچنین روابط تعاملی و تضاد مشخص شد. یافته­ها نشان داد که میزان تراکم در پیوند تبادل اطلاعات در شبکه 34.5 درصد است که با بررسی سایر شاخص­های کلان شبکه، میزان تحقق­پذیری طرح متوسط و تاحدی کم حاصل شد. همچنین، در شبکه‌ی موردمطالعه، بیش از نیمی از پیوندها در اختیار کنشگران مرکزی است که بیانگر نقش برجسته­تر آنان در مدیریت چالش­ها است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اعظمی، موسی، توحیدلو، شادعلی، حضرتی، مجید (1395). ارزیابی میزان تحقق‌پذیری کاربری‌اراضی در اجرای طرح هادی روستایی. مطالعه موردی: شهرستان زنجان. مجله آمایش جغرافیایی فضا، 6 (22)، 209-224.
افراخته، حسن، طهماسبی، اصغر، عزیزپور، فرهاد و عسکری بزایه، فاطمه (1396)، تحلیل الگوی ساختاری روابط نهادها در حکمرانی منابع آب زراعی روستایی. مطالعه موردی: شهرستان رشت، فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، 2(39)، 229-247.
ایران‌زاده، سلیمان و محمودی، محسن (1393)، شناخت و ارزیابی فرهنگ سازمانی در چهارچوب مدل دنیسون، انتشارات فروزش، تهران.
بدری،سید علی(1390)، چالش‌های مدیریت روستایی در ایران و ارائه سیاست‌های راهبردی، مجله رهنامه ‌‌سیاستگذاری،2(1)،147-180.
بذرافشان، جواد، قنبری، سیروس و شاهوردی، امیر (1394)، تحلیل تأثیر شبکه‌های اجتماعی درکارکرد فضایی خدمات روستایی. مطالعه موردی: دهستان شیروان(شهرستان بروجرد)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 30(2)، 194-179.
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (1389)، دستاوردهای پژوهشی و فناوری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و شرکت‌های تابعه، اداره کل روابط عمومی بنیاد.
پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی، (1385)، آشنایی با طرح‌ هادی و کنترل و نظارت بر ساخت و ساز روستایی، مرکز مطالعات و خدمات تخصصی شهری و روستایی.
جعفریان، وحید، یزدانی، محمدرضا، رحیمی، محمد و قربانی، مهدی (1395). تحلیل شبکه‌ای ساختار قدرت دست‌اندرکاران سازمانی مدیریت منابع آب دشت گرمسار، مجله تحقیقات منابع آب ایران. 12 (3), 114-129.
جعفریان، وحید، یزدانی، محمدرضا رحیمی، محمد و قربانی، مهدی (1395)، تحلیل الگوی ساختاری شبکه دست‌اندرکاران سازمانی مدیریت منابع آب با هدف استقرار نظام مدیریت یکپارچه منابع آب در دشت گرمسار، فصلنامه مرتع و آبخیزداری، 69(4)، 835-849.
داودآبادی، محمد (1385). مدیریت و ارتباطات سازمانی، همایش مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات، اصفهان، 24 و 25 اردیبهشت.
عبدی دانش‌پور، زهره، فلاحی، علیرضا و مرادی، داریوش (1395)، تحلیل روابط بین سازمانی در مدیریت بحران در شهر اصفهان، دو فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت بحران، 25-37.
رضوانی، محمدرضا (1390)، برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران، تهران: نشر قومس.
رضوانی، محمدرضا، قربانی، مهدی، خراسانی، محمد امین و مقفلی، زهره (1396)، تحلیل روابط و پیوندهای تولیدی بهره‌برداران کشاورزی با استفاده از روش تحلیل شبکه اجتماعی، مورد: باغداران پسته شهرستان دامغان، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، 7(1)، 1-17.
رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا، سجاسی قیداری، حمداله و عینالی، جمشید. (1386). نگرشی نو به مدیریت روستایی با تأکید بر نهاد‌های تأثیرگذار، فصلنامه روستا و توسعه،10 (2)، 1-30.
رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا، خلیفه، ابراهیم، پورطاهری، مهدی و رحمانی‌فضلی، عبدالرضا (1395)، تحلیل الگوی مدیریت برنامه-ریزی فضایی مناطق روستایی در ایران، مورد: طرح‌های هادی مناطق روستایی استان تهران، نشریه برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 3(93)، 61-102.
ریاحی، وحید، سالمی‌زاده، شیما، کرمی‌نسب، صدیقه و حاتمی، فاطمه (1396)، ارزیابی آثار کالبدی اجرای طرح هادی روستایی از دیدگاه روستاییان. مورد: دهستان کرخه، فصلنامه جغرافیا و توسعه، 15(46)، 133-146.
زارعی، یاسر (1388)، نقدی بر فرآیند تهیه طرح هادی روستایی، فصلنامه مسکن و محیط روستا، 28(127)، 56-65.
سربرقی مقدم، تکتم، بوزرجمهری، خدیجه و قاسمی، مریم (۱۳۹۵). ارزیابی عملکرد دهیاران در فرایند توسعه پایدار روستایی از دیدگاه روستائیان، مورد: بخش طرقبه شهرستان بینالود، فصلنامه آمایش جغرافیایی فضا، ۶(۱۹)، ۱۱۹-۱۳۶.
سعیدی، عباس، (1383)، مسائل و چشم‌انداز عمران و توسعه روستایی در ایران، فصلنامه مسکن و محیط روستا، (108). 3-14.
سعیدی، عباس، طالشی، مصطفی و ضیاء نوشین، محمد مهدی (1396)، تحلیل شبکه سازمانی موثر بر خزش روستایی در سکونتگاه-های روستایی پیرامون همدان، فصلنامه پژوهش‌های روستایی، 8(3)، 454-469.
سواری، مسلم، شیخی، حامد و شاه‌پسند، محمدرضا (1396)، تحلیل راهبردی مدیریت اجرایی طرح هادی در مناطق روستایی شهرستان دیواندره با روش SWOT و تشکیل ماتریس QSPM، فصلنامه مسکن و محیط روستا، 162(9)، 71-86.
عنابستانی علی‌اکبر و هراتی ام‌البنین (1393). عوامل مؤثر بر تحقق‌پذیری کاربری‌های پیشنهادی در طرح‌های هادی روستایی ایران. فصلنامه مسکن و محیط روستا. ۳۳ (۱۴۷) :۱۰۱-۱۱۶.
عنابستانی، علی‌اکبر و اکبری، محمد حسن (1391)، ارزیابی طرح‌های هادی و نقش آن در توسعه کالبدی روستا از دیدگاه روستاییان، مطالعه موردی: شهرستان جهرم، مجله پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 44(4)، 93-110.
عنابستانی، علی‌اکبر، جوانشیری، مهدی و هراتی، ام‌البنین (1395). ارزیابی میزان تحقق‌پذیری کاربری‌های مصوب طرح‌های هادی و میزان انطباق آن‌ها در مرحله اجرای طرح. مورد: روستاهای شهرستان خواف. نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی،20(55)، 209-228.
عنابستانی، علی‌اکبر (1391)، ارزیابی میزان تحقق‌پذیری طرح‌های هادی روستایی و عوامل موثر بر آن. مطالعه موردی: روستاهای خراسان رضوی، ماهنامه پیام مهندس ، 12(56)، 47-53.
فخیمی، فرزاد (1379)، سازمان و مدیریت تئوری‌ها، وظایف و مسئولیت‌ها. نشر هستان. تهران.
فرهنگی، علی‌اکبر (1378)، ارتباطات سازمانی. انتشارات موسسه خدمات فرهنگی رسا، تهران.
فیروزروز، مصطفی، عرفان‌زاده، رضا، قربانی، مهدی و راسخی، سارا (1394)، تحلیل شبکه اجتماعی و الگوی ساختاری روابط اجتماعی بهره‌برداران مرتع. مطالعه موردی: روستای تاکر- شهرستان نور، نشریه مرتع، 9(3)، 244-254.
قربانی، مهدی، آذرنیوند، حسین، مهرابی، علی اکبر، باستانی، سوسن، جعفری، محمد و نایبی، هوشنگ (1391)، تحلیل سیستم شبکه اجتماعی در مدیریت مشارکتی مرتع. مطالعه موردی: منطقه طالقان- مرانع روستای ناریان، مجله مرتع، 7(1)، 74-85.
مهندسین مشاور آبخیزگستر مهر مشهد (1395)، گزارش طرح هادی روستای اسلام‌رود، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان رضوی.
مولایی هشجین، نصراله، قدیری معصوم، مجتبی و عزیزی دمیرچلو، عبدالله (1395)، تحلیل اثرات کالبدی اجرای طرح‌های هادی روستایی از دیدگاه روستاییان شمال استان اردبیل، فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 6(21)، 75-92.
Abdi Daneshpour, Z., Fallahi, A., & Moradi, D. (2016). Analysing the inter-organisational relations in disaster management in Esfahan. Emergency Management, 5(1), 25–37. (In Persian)
Abkhiz Gostar Mehr Mashhad Consulting Engineering Company. (2016). Report of Islamroud Rural Hadi Plan. Mashhad, Iran: Housing Foundation of Islamic Revolution. (In Persian)
Academic Center for Education Culture and Research. (2006). Perception of Hadi Plan and controling and monitoring of rural construction. (In Persian)
Afrakhteh, H., Tahmasebi, A., Azizpour, F., & Askari, F. (2017). Analysis of the Structural Pattern of Institutional Relations in the Governance of Agricultural Water Resources (case: the County of Rasht). Journal of Studies Of Human Settlements Planning, 12(39), 229–247. (In Persian)
Anabestani, A. (2012). The Evaluation of Amount of Realization of Hadi Plans and Factors affecting on it (Case Study: Villages in Khorasan Razavi). Engineer’s Viewpoint, 12(56), 47–53. (In Persian)
Anabestani, A. A., Javanshiri, M., & Harati, O. (2016). The Evaluation of amount of Realization of Approved Usages Managing Plans and Their Adaption in Implementation Phase of Project (Case Study; Villages of Khaf County). Journal of Geography and Planning, 20(55), 209–228. (In Persian)
Anabestani, A., & Akbari, M. (2013). Assessment of Rural Guidance plans and Its Role in Rural Physical Development from the Villager’s View (Case Study: Jahrom County). Human Geography Research Quarterly, 44(82), 93. (In Persian)
Anabestani, A., & Harati, O. (2014). Factors affecting the implementation of proposed Land-use in Rural Guide Plans of Iran. Housing and Rural Environment, 33(147), 101. (In Persian)
Azami, M., Toohidlou, S., & Hazrati, M. (2017). Evaluating the realization rate of land use in implementation of rural Guide Plan (Case study: Zanjan county). Geographical Planning of Space Quarterly Journal, 6(22), 209–224. (In Persian)
Badri, A. (2011). Challenges of rural management in Iran and presentation of strategic policies. Policy Doctrine, 2(1), 147–180. (In Persian)
Davoudabadi, M. (2006). Management and organizational relationships. In Conference on Information and Communication Technology Management. Isfahan, Iran. (In Persian)
Eftekhari, A. R., Khalifeh, E., Pourtaheri, M., & Fazli, A. R. (2016). Analyzing of the spatial planning management’s pattern of rural regions in Iran, case study: Rural Development Plans of Tehran Province. Journal of Spatial Planning, 20(3), 61–104. (In Persian)
Eftekhari, A. R., Sojasi Ghidari, H., & Einali, J. (2008). New Attitude towards Rural Management with an Emphasis on Effective Institutions. Journal of Village and Development, 10(2), 1. (In Persian)
Fakhimi, F. (2000). Organization and management of theories, tasks and responsibilities. Tehran, Iran: Hastan Publication. (In Persian)
Farhangi, A. (1999). Organizational Relationships. Tehran, Iran: Rasa Publication. (In Persian)
Firuzruz, M., Erfanzadeh, R., Ghorbani, M., & Rasekhi, S. (2016). Social network analysis and structural scheme of social relation among rangeland stakeholders (Case study: Takor Village, Noor). Journal of Rangeland, 9(3), 244. (In Persian)
Ghanbari, S., Bazrafshan, J., & Shahverdi, A. (2015). Analysis of Social Network Effect in Space Function of Rural Services Case: Shirvan Village (Borujerd Township). Geographical Research, 30(2), 179–194. (In Persian)
Ghorbani, M., Azarnivand, H., Mehrabi, A. A., Bastani, S., Jafari, M., & Nayebi, H. (2013). Social system and network analysis in rangeland co-management (Case study: Rangelands of Nariyan village- Taleghan region). Journal of Rangeland, 7(1), 74. (In Persian)
Housing Foundation of Islamic Revolution. (2010). Research and technology achievements of the Housing Foundation of Islamic Revolution and subsidiaries. Tehran, Iran. (In Persian)
Iranzadeh, S., & Mahmoudi, M. (2014). Recognition and assessment of organizational culture in Denison Model. Tehran, Iran: Forouzesh Publication. (In Persian)
Jafarian, V., Yazdani, M., Rahimi, M., & Ghorbani, M. (2016). Network Analysis of Power Structure of the Organizational Stakeholders in Charge of the Garmsar Plain Water Resources Management. Iran Water Resources Research, 12(3), 114–129. (In Persian)
Jafarian, V., Yazdani, M., Rahimi, M., & Ghorbani, M. (2017). Analysis of structural pattern of water resources management with the aim of establishing integrated management system of water resources in Garmsar plain. Journal of Range and Watershed Management, 69(4), 835–849. (In Persian)
Molayi Hashjin, N., Ghadiri Masom, M., & Azizi Demichrloo, A. (2016). The Analysis of the Physical Effects of Implementing Rural Guide Plans in Villager’s point of View in the Northern Ardabil Province. Journal of Zonal Planning, 6(21), 75–92. (In Persian)
Rezvani, M. (2011). Rural Development Planning in Iran. Tehran, Iran: Qumes Publication. (In Persian)
Rezvani, M. R., Ghorbani, M., Khorasani, M. A., & Moghfeli, Z. (2018). Analysis of Production Relations and Linkages of Agricultural Producers Using Social Network Analysis Method (Case Study: Pistachio Producers in Damghan County). Journal of Research and Rural Planning, 7(1), 1–17. (In Persian)
Riyahi, V., Salemizadeh, S., Karami Nasab, S., & Hatami, F. (2017). Assess the Physical Effects of the Rural Hadi Plans from the View Point of Villagers Case Study: Karkhe District. Geography and Development Iranian Journal, 15(46), 133–146. (In Persian)
Saeidi, A. (2004). Rural development Issues and Perspectives in Iran. Housing and Rural Environment, (108), 3–14. (In Persian)
Saeidi, A., Taleshi, M., & Noushin, M. M. Z. (2017). Analysis of Effective Institutional Network on Rural Sprawling in Rural Settlements around Hamedan. Journal of Rural Research, 8(3), 454. (In Persian)
SarbarghiMoghadam, T., Boozerjmehri, K., & Ghasemi, M. (2016). Performance of village head assistants (dehyar) on rural sustainable development (Case study: Torghabeh section locating in Binalood city). Geographical Planning of Space Quarterly Journal, 6(19), 119–136. (In Persian)
Savari, M., Shaikhi, H., & Shahpasand, M. R. (2018). Strategic Analysis of Executive Management in Rural Hadi Plan City Divandarreh by Method SWOT and QSPM. Housing and Rural Environment, 37(162), 71–86. (In Persian)
Zarei, Y. (2010). A Critical View to the Process of Rural Guide-plan Provision. Housing and Rural Environment, 127(127), 56. (In Persian)
Bodin, Ö., & Prell, C. (2011). Social networks and natural resource management: uncovering the social fabric of environmental governance. Cambridge University Press.
Borgatti, S. P., & Everett, M. G. (1997). Network analysis of 2-mode data. Social Networks, 19(3), 243–269.
Borgatti, S. P., Everett, M. G., & Freeman, L. C. (2002). Ucinet for Windows: Software for social network analysis. Harvard, MA: Analytic Technologies, 6.
Child, J. (1972). Organizational structure, environment and performance: The role of strategic choice. Sociology, 6(1), 1–22.
Cook, K. S., Emerson, R. M., Gillmore, M. R., & Yamagishi, T. (1983). The distribution of power in exchange networks: Theory and experimental results. American Journal of Sociology, 89(2), 275–305.
Freeman, L. C. (1978). Centrality in social networks conceptual clarification. Social Networks, 1(3), 215–239.
Grodach, C. (2011). Barriers to sustainable economic development: The Dallas–Fort Worth experience. Cities, 28(4), 300–309.
He, Q., Luo, L., Li, Y., Zhang, S., & Lu, Y. (2012). Organizational communication of Shanghai Expo Village project based on social network analysis. In 2012 International Conference on Management Science & Engineering 19th Annual Conference Proceedings (pp. 10–18). IEEE.
Hoe, C., Adhikari, B., Glandon, D., Das, A., Kaur, N., & Gupta, S. (2019). Using social network analysis to plan, promote and monitor intersectoral collaboration for health in rural India. PloS One, 14(7), e0219786.
Holling, C. S., & Meffe, G. K. (1996). Command and control and the pathology of natural resource management. Conservation Biology, 10(2), 328–337.
Lee, M., Yoon, K., & Lee, K.-S. (2018). Social network analysis in the legislative process in the Korean medical device industry. INQUIRY: The Journal of Health Care Organization, Provision, and Financing, 55, 0046958018791858.
Mahon, M., Fahy, F., & Cinnéide, M. Ó. (2012). The significance of quality of life and sustainability at the urban–rural fringe in the making of place-based community. GeoJournal, 77(2), 265–278.
Marquardt, D., Möllers, J., & Buchenrieder, G. (2012). Social networks and rural development: LEADER in Romania. Sociologia Ruralis, 52(4), 398-431.
Mintzberg, H. (1979). The structuring of organizations. Engle-wood Cliffs. NJ: Prentice-Hall. Nakamura, RT (1987). The Textbook Policy Process and Implementation Research. Policy Studies Review, 7, 142–154.
Papastergiou, M. (2010). Enhancing physical education and sport science students’ self-efficacy and attitudes regarding information and communication technologies through a computer literacy course. Computers & Education, 54(1), 298–308.
Pollack, J., & Matous, P. (2019). Testing the impact of targeted team building on project team communication using social network analysis. International Journal of Project Management, 37(3), 473–484.
Papadopoulou, E., Hasanagas, N., & Harvey, D. (2011). Analysis of rural development policy networks in Greece: Is LEADER really different?. Land Use Policy, 28(4), 663-673.
Ramos, V., Franco-Crespo, A., González-Pérez, L., Guerra, Y., Ramos-Galarza, C., Pazmiño, P., & Tejera, E. (2019). Analysis of organizational power networks through a holistic approach using consensus strategies. Heliyon, 5(2), e01172.
Scott, J., & Carrington, P. J. (2011). The SAGE handbook of social network analysis. SAGE publications.
Shortall, S. (2008). Are rural development programmes socially inclusive? Social inclusion, civic engagement, participation, and social capital: Exploring the differences. Journal of Rural Studies, 24(4), 450–457.
Wang, R., & Tan, R. (2018). Rural renewal of china in the context of rural-urban integration: Governance fit and performance differences. Sustainability, 10(2), 393.
Wang, X., Wang, X., Wu, J., & Zhao, G. (2017). Social Network Analysis of Actors in Rural Development: A Case Study of Yanhe Village, Hubei Province, China. Growth and Change, 48(4), 869-882.
Wasserman, S., & Faust, K. (1994). Social network analysis: Methods and applications (Vol. 8). Cambridge university press.
Zhang, S., & Fang, Y. (2018). Research on construction project organization based on social network analysis. Wireless Personal Communications, 102(2), 1867–1877.