سنجش کیفی وضعیت پایداری ایمنی در پارک‌های شهری (مطالعه موردی: پارک‌های ناحیه‌ای و منطقه‌ای شهر رشت)

نوع مقاله : پژوهشی کیفی

نویسندگان
1 عضو هیات علمی،دانشگاه فرهنگیان، تهران.
2 عضو هیات علمی دانشگاه زنجان
چکیده
امروزه در ارزیابی کیفیت زندگی شهرها توجه به ایمنی محیط و فضاهای عمومی یکی از شاخص‌های مهم زیست‌پذیری شهری محسوب و از اهداف مهم برنامه‌ریزی و مدیریت شهری قلمداد می‌شود. ایمنی شهری وضعیتی است که در آن خطرات و عوامل ایجادکننده آسیب‌های فیزیکی، جسمانی و روانی شهر در فضاهای مختلف در کنترل درآمده و موجب حفظ سلامت و رفاه شهروندان شده و ارتقا سطح پایداری محیط را سبب‌ساز می‌شود. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تبیینی به بررسی وضعیت ایمنی پارک‌های با عملکرد ناحیه‌ای و منطقه‌ای شهر رشت پرداخته است. روش گردآوری داده‌ها در این پژوهش کتابخانه‌ای- اسنادی و میدانی بوده و روش تجزیه ‌و تحلیل در قالب آزمون آماری T، تراز استاندارد و نسبت اختلاف فاصله است. نتایج حاصل از مطالعه شاخص‌هایی همچون ایمنی تجهیزات، کف‌سازی، ایمنی وسایل بازی، دیدپذیری فضاها، کنترل و حراست، روشنایی و غیره نشان می‌دهد که وضعیت ایمنی پارک‌های شهری شهر رشت در دایره استاندارد حداقل قرار داشته و با استاندارد مطلوب فاصله بسیار زیادی دارد. درعین‌حال وضعیت شاخص‌ها در پارک‌های مختلف متفاوت از هم بوده و از شرایط یکسانی برخوردار نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


1. ابراهیم‌زاده، عیسی؛ ملکی، سعید و حاتمی، داوود. (1393). ارزیابی وضعیت ایمنی در پارک‌های شهری ،نمونه: پارک‌های شهر ایذه. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری. 19(5)، 72-57.
2. باروج، صمد. (1390) ایمنی و بهداشت. (چاپ اول). تهران: مرکز آموزش تحقیقات صنعتی ایران.
3. برهمند، المیرا و قدوسی، جمال. (1395). ارائه الگویی جهت ارزیابی وضعیت بهداشت و ایمنی محیط زیست پارک‌های شهری. فصلنامه علوم تکنولوژی محیط زیست. ویژه نامه شماره 3، 102-89.
4. پاک نهاد، حدیثه و پژوهان فر، مهدیه. (1396). بهبود الگوهای کیفیت فضایی پارک های شهری به منظور افزایش تعاملات اجتماعی شهروندان، نمونه موردی: پارک هایشهر گرگان. فصلنامه آمایش جغرافیایی فضا. 26(7)، 197-183
5. پاک‌فطرت، علیرضا و تقوایی، مسعود. (1396). بررسی وضعیت پارک‌های شهری با رویکرد توسعه پایدار(موردمطالعه: شهر شیراز). فصلنامه مدیریت شهری. 47، 200-179.
6. تقوایی، علی‌اکبر و معروفی، سکینه. (1389). تأثیر فضاهای شهری بر ارتقاء کیفیت محیط با تأکید بر نقش مساجد. فصلنامه مدیریت شهری،شماره 25،صص 234-219
7. تیموری، راضیه؛ روستایی، شهریور؛ زمانی، اصغر و احد نژاد، محسن. (1389). ارزیابی تناسب فضایی-مکانی پارک‌های شهری با استفاده از GIS مطالعه موردی پارک‌های شهرداری منطقه دو شهر تبریز. مجله فضای جغرافیایی. 30(10)، 168-137.
8. حسینی، معصومه، مهدیان ،معصومه و صدیقی، ابولفضل(1394). ارزیابی و تحلیل وضعیت ایمنی در پارک های شهری (نمونه موردی: پارک کوهسنگی و پارک بسیج شهر مشهد). فصلنامه جغرافیا و توسعه ناحیه ای. 1(13)، 207-185
9. حسینی، معصومه؛ مهدیان، معصومه و صدیقی، ابوالفضل. (1394). ارزیابی و تحلیل وضعیت ایمنی در پارک‌های شهری(نمونه موردی: پارک کوه سنگی و پارک بسیج شهر مشهد). فصلنامه جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای. 1(13)، 207-185.
10. حکمتی، جمشید. (1382). طراحی باغ و پارک. (چاپ پنجم). تهران: دانشگاه پیام نور.
11. خاکپور، براتعلی؛ کمانداری، محسن و حسینی، سید مصطفی. (1396). بررسی وضعیت شاخص‌های ایمنی در پارک‌های شهری شهر کرمان. فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری –منطقه‌ای. 22، 84-71.
12. دهخدا، علی‌اکبر. (1377). لغت‌نامه دهخدا، جلد پنجم. تهران: دانشگاه تهران.
13. رضویان، محمدتقی. (1381). برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری. (چاپ اول). تهران: منشی.
14. سرایی، محمدحسین؛ رضایی، محمدرضا و حسینی، سید مصطفی. (1392). ارزیابی وضعیت ایمنی در پارک‌های شهری (نمونه موردی: پارک‌های ناحیه‌ای شهر یزد). فصلنامه پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای. 18، 138-123.
15. سعیدنیا، احمد. (1383). فضای سبز شهری. (چاپ اول). تهران: سازمان شهرداری‌های کشور.
16. سلطانی، محمدرضا؛ ازگلی، محمد و احمد نیا، سیامک. (1395). درآمدی بر نقد نظریه سلسله‌مراتب نیازها مزلو. فصلنامه مطالعات رفتار انسانی. 1(5)، 172-145.
17. شیعه، اسماعیل و شرفی، شقایق. (1393). ارزیابی عوامل مؤثر در ایمنی فضاهای تفریحی برای کودکان مطالعه موردی: محله نیاوران تهران. فصلنامه سپهر. 90(22)، 24-18.
18. صالحی، اسماعیل؛ رمضانی، مهریان؛ افراسیابی، هادی؛ داوودی، سید مجید و بصیری مژدهی، رضا. (1392). ارزیابی توزیع مکانی پارک‌های شهری با استفاده از تحلیل شبکه( مطالعه موردی: شهر تهران). فصلنامه مدیریت شهری. 32، 196 -185.
19. محمدی، جمال؛ محمدی ده چشمه، مصطفی و ابافت یگانه، منصور. (1386). ارزیابی کیفی نقش فضاهای سبز شهری و بهینه‌سازی استفاده شهروندان از آن در شهرکرد. فصلنامه محیط‌شناسی. 44(32)، 104-95.
20. مرکز آمار ایران. (1396). نتایج تفصیلی سرشماری نفوس و مسکن سال 1385.
21. یغفوری، حسن؛ پایداری، ابوذر و سنجری، ارسلان. (1394). توزیع پارک‌ها و ارزیابی کیفیت آن‌ها در سطح شهرها با استفاده از مدل ویکور( نمونه موردی: شهر عنبرآباد کرمان). فصلنامه آمایش محیط. 31، 145-123.

22. Annerstedt, M. Östergren, P. O. Björk, J. Grahn, P. Skärbäck, E. Währborg, P. (2012), Green qualities in the neighbourhood and mental health–results from a longitudinal cohort study in Southern Sweden. BMC public health, Vol. 12, No. 1, PP. 337-349
23. Balram, Sh. (2005). Attitudes toward urban green space: integrating questionnaire survey and collaborative GIS techniques to improve attitude measurements. Landscape and Urban Planning, 71,147-162.
24. Bugress, J. (1988). People, parks and the urban green space: a study of popular meaning and values for open spaces in the city. Urban studies
25. Chiesura A. (2004). The Role of Urban Parks for The Sustainable Sity, Landscape and Urban Planning. 129-138
26. Dong ,N , Chen, J. Zhang,Sh. (2017). Safety Research of Children's Recreational Space in Shanghai Urban Parks, Procedia Engineering Journal,N 198,p612 – 621
27. GHorbani, R. & Pourmohamdi, M. R. & Beheshti rouy, M. (2011). “An analysis on urban park thypology in the cities of East Azerbaijan province, with using the (Galen Cranz) model “. Urban – Regional Studies and Research Journal 2nd Year, No.8, pp, 3 - 6.
28. Kahn, M. (2007). Green Cities: Urban Growth and the Environment, Washington D. C.: Brookings Institution Press, 160 pages,
29. Li, W. Saphores, J. D. M. Gillespie, T. W. (2015), A comparison of the economic benefits of urban green spaces estimated with NDVI and with high-resolution land cover data, Landscape and Urban Planning, Vol. 32, No. 133, PP. 187-195.
30. Pacione, M. 2009, Urban Geography: A Global Perspective. Third Edition. New York, NY: Routledge.
31. Perry, M. Devan,H. (2017). Accessbility and usability of parks and play grounds,Desability and healt Journal, V10,pp621-626
32. Peters, Karin, Elands, Birgit, Buijs, Arjen. )2010( Social interactions in urban parks: Stimulating social cohesion?. Journal of Urban Forestry & Urban Greening 9
33. Rigolon, A. (2017) Parks and young people: An environmental justice study of park proximity, acreage, and quality in Denver, Colorado. Landscape and Urban Planning journal, 165, 73–83
34. Sarhan ,A. Farghaly,Y. Elsayed , R. (2016). Measures and attributes for sustainability of parks, Procedia Environmental Sciences Journal, N 34, 453 – 460
35. Troy, A. & Grove, J. M. (2008) “Property Values, Parks, And Crime: A Hedonic Analysis In Baltimore”, MD. Landscape And Urban Planning, 87(3): 233-245.