تحلیل الگوی مدیریت برنامه‌ریزی فضایی مناطق روستایی در ایران مورد مطالعه: طرح‌های هادی مناطق روستایی استان تهران

الگوی ­مدیریتی ­کنونی ­طرح ­هادی ­روستایی به­دلیل غلبه­ی رویکردبخشی و نگاه از بالا به پایین، سبب ­بروز چالش­های ­مختلف (محیطی، ­اجتماعی، ­اقتصادی ­و ­کالبدی)­در­منطقه­ی مورد­مطالعه (روستاهای استان تهران) شده است؛ از این­رو، پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش راهبردی است که مدیریت طرح هادی روستایی«در مراحل مختلف تهیه، اجرا و ارزیابی طرح­های توسعه­ی آن در محدوده­ی مورد مطالعه، تا چه میزان به اصول، چارچوب و فرایند برنامه­ریزی فضایی توجه کرده است؟» برای پاسخ علمی به پرسش راهبردی مزبور از روش توصیفی- تحلیلی، استفاده شد. به­همین منظور، داده­های موردنیاز به­صورت اسنادی و میدانی گردآوری شده­اند. جامعه­ی آماری پژوهش 129 روستای بالای بیست خانوار در سه شهرستان منتخب شمیرانات، تهران و ری است که از این تعداد، دوازده روستا به­عنوان نمونه انتخاب شدند. تعداد دوازده پرسشنامه در سطح مدیران روستا (شورا/ دهیار) و 120 پرسشنامه نیز در سطح سرپرستان خانوار توزیع و تکمیل ­شده ­است.به­منظور تحلیل از آزمون آماری t تک­نمونه­ای استفاده شد. نتایج به­دست آمده نشان می­دهد ­که به­جز موارد انگشت­شماری (مانند­ وضعیت روستای چاله طرخان که در حد متوسط بوده است)، درکل، بین میانگین روستاهای مورد مطالعه ازنظر میزان توجه به چارچوب، اصول و فرایند برنامه­ریزی فضایی در زمینه­ی تهیه، اجرا و پایش و ارزیابی طرح هادی تفاوت معناداری نیست و درواقع، بیشتر روستاهای مزبور ازنظر شاخص­های مورد بحث، وضعیت نامطلوبی دارند.