نقش سلولهای کم فشار محلی در استقرار مجموعه های ماسه ای ایران (مطالعه موردی: بندریگ کاشان)

در پهنه مناطق خشک ایران ، توده های بزرگی از ماسه های بادی در نقاط مختلفی متراکم شده اند. این توده های ماسه ای در اصطلاح محلی «ریگ » نامیده می شوند. مطالعاتی که توسط محققین تاکنون انجام شده است ، دو عامل اصلی ، شامل جهت وزش باد غالب و نیز عامل توپوگرافی و بادپناهی ناهمواریها را علل اصلی استقرار این توده های ماسه ای می دانند؛ اما با استناد به فرضیه تحقیق ، سلولهای کم فشار محلی در طول دوره گرم سال ، عامل اصلی یا مهمترین عامل تمرکز و استقرار این توده های ماسه ای می باشند. محدوده مورد مطالعه ، مجموعه ماسه ای بندریگ کاشان ، واقع در چاله مسیله و در جنوب دریاچه نمک می باشد. متغیرهای مورد بررسی در این تحقیق ، شامل ویژگیهای باد منطقه ، قطر ذرات رسوب و مورفولوژی تپه های ماسه ای می باشد. روش تحقیق ، مبتنی بر یک روش تحلیلی است . در این روش ، بین متغیرهای سه گانه ، از طریق روش حضور و اختلاف ، همزمان ارتباط برقرار گردیده است . ابزار تحقیق ، نقشه های توپوگرافی و عکسهای هوایی بوده و تکنیک کار، مقایسه داده های میدانی ، آمار روزانه باد و دانه سنجی ذرات ماسه بوده است . نتایج نشان می دهد که یک سلول کم فشار محلی، درست در جنوب دریاچه مسیله در طول دوره گرم سال حاکمیت پیدا می کند. به همین سبب ، راستای وزش بادها در تمامی چاله مسیله نسبت به این نقطه حالت همگرا دارد و بالتبع حرکت همگرای ماسه های روان موجب استقرار مجموعه ماسه ای بندریگ در موقعیت کنونی شده است . بهترین شاهد این مسأله، انطباق مورفولوژی تپه های ماسه ای در راستای خطوط گرادیان فشار نسبت به نقطه مرکزی می باشد.