فرآیند مدیریت بلایای طبیعی در دو شیوه بومی و جدید: روستاهای بخش خورش‌رستم (شهرستان خلخال)

مدیریت بلایای طبیعی مجموعه اقداماتی است که قبل از وقوع، در حین وقوع و بعد از وقوع بلایا برای کاهش هر چه بیشتر آثار و عوارض بلایای طبیعی انجام می‌گیرد. مروری بر ادبیات مدیریت بلایای طبیعی نشان می‌دهد امروزه این تفکر که واکنش به بلایا به عنوان یک ساختار دستوری- کنترلی، متمرکز و تکنولوژی‌محور جای خود را به رویکردی جدید به نام مدیریت اجتماع محور داده که به فرهنگها، تواناییها، ظرفیتها و دانشهای موجود در جوامع محلی تأکید دارد. با این نگرش مقاله به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که فرایند مدیریت بلایای طبیعی در دو شیوه بومی و جدید در روستاهای منطقه مطالعه شده چگونه است؟
مقاله حاضر با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و به شیوه پیمایشی به مطالعه فرآیند مدیریت بلایای طبیعی، ظرفیتها، تواناییها و دانشهای روستاییان بخش خورش‌رستم در دو شیوه بومی و جدید می‌پردازد. روشهای گرد‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و میدانی (مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه) و به صورت پانلی است و برای تجزیه و تحلیل از آزمون دو متغیره فریدمن استفاده شده است.
نتایج تحقیق نشان می‌دهد که منطقه مطالعه شده از ظرفیتها و تواناییهای زیادی نظیر دانش بومی مناسب در زمینه مدیریت بلایای طبیعی، مشارکت و همکاری مردم روستاها و فعالیت نهادهای مردمی- محلی برخوردار می‌باشد که می‌تواند در فرایند برنامه‌ریزی مدیریت بلایای طبیعی مورد توجه قرار گیرد.