1- عضوهیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
2- دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3- عضوهیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
4- عضوهیأت علمی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
چکیده: (9276 مشاهده)
تغییر اقلیم یکی از مهمترین چالشهای بشر در سده جاری است. حوادث طبیعی ناشی از آن مانند خشکسالیها، طوفان، سیلهای شدید، گرما، سرماهای بیموقع، بالا آمدن سطح آب دریاها، شدت آفات و بیماریهای گیاهی، نابودی جنگلها، مراتع و... خسارات جبرانناپذیری را در سطح کره زمین سبب شده است. خشکسالی پدیدهای خزنده و پیچیده است که ناشی از کمبود بارش و افزایش درجه حرارت بوده و برخلاف سایرحوادث، پیشبینی ابتداء، مدت و انتهای آن نیز دشوار است. استان خراسان جنوبی از سال 1377 تاکنون باخشکسالی مواجه بوده است. هدف اصلی این تحقیق تحلیل دادههای هواشناسی، تعیین مدت خشکسالی، طول دوره، نواحی دارای استعداد بالای خشکسالی براساس شاخص بارش استاندارد (SPI)، شاخص درصد نرمال و شاخص دهکها و خصوصیات آماری بارش ماهانه ایستگاههای سینوپتیک استان خراسان جنوبی و شهر بیرجند در فاصله سالهای 1368 تا 1395 و سپس بررسی دلایل و پیامدهای اقتصادی– اجتماعی و زیستمحیطی و ارائه راهکار بوده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که در طول این دوره شدیدترین خشکسالی در سالهای آبی 1380- 1378، مرطوبترین سال منطقه، سال آبی 1370-1369 و از سال 1377 تاکنون میزان بارندگی استان نزدیک به نرمال و یا خشکسال بوده و در بین شهرستانهای استان، بیشترین میزان خشکسالی به ترتیب مربوط به ایستگاههای قائن، خوسف، بشرویه، طبس و فردوس است.
دریافت: 1395/8/6 | پذیرش: 1395/11/1 | انتشار: 1395/12/5