ORIGINAL_ARTICLE افزایش دقت در طبقه‌بندی کاربری و پوشش اراضی مبتنی بر شاخص های قابل استخراج از واریوگرام در تصاویر ماهواره ای در طبقه‌بندی تصاویر، از اطلاعات بافت و واریانس استفاده شده؛ ولی اطلاعات قابل استخراج از واریوگرام کمتر به‌کار رفته و به تغییرات زمانی واریوگرام کمتر توجه شده است. در این تحقیق، برای تهیه نقشه کاربری و پوشش اراضی منطقه دهگلان واقع در استان کردستان، از تصاویر چند‌زمانه SPOT و ASTER استفاده شده است. مجموعه ای از شاخص های استخراج‌شده از واریوگرام معرفی، و پاره‌ای شاخص جدید استخراج شده و روش SVM برای طبقه بندی به‌کار رفته است. به‌طور کلی، این تحقیق در دو مرحله انجام شده است: 1- طبقه‌بندی باندهای طیفی؛ 2- طبقه بندی باندهای طیفی به همراه پارامترهای استخراج‌شده از واریوگرام. پس از ارزیابی دقت و مقایسه آن‌ها، شاخص‌های مناسب معرفی شده است. بعضی از شاخص‌ها باعث افزایش دقت اکثر کلاس‌ها می‌شوند و برخی از آن‌ها هم در بعضی کلاس‌ها بی‌تأثیرند که این‌ها را می‌توان شاخص های عمومی قلمداد کرد. برخی از شاخص ها نیز باعث افزایش دقت برخی کلاس‌ها و کاهش دقت برخی دیگر از آن‌ها می‌شوند که به آن‌ها شاخص‌های تخصصی می‌گویند. بررسی‌ها نشان می دهد هنگام استفاده از شاخص های استخراج‌شده از واریوگرام، دقت کلی حدود4 درصد و دقت در برخی از کلاس ها بیش از 9 درصد افزایش می یابد و دقت کلی از 88/98 درصد به 744/92 می‌رسد. http://hsmsp.modares.ac.ir/article-1-3398-fa.pdf 2012-02-29 1 18 واژه‌های کلیدی: کاربری و پوشش اراضی طبقه بندی واریوگرام شاخص ارزیابی دقت - - http://hsmsp.modares.ac.ir/article-1-3398-en.pdf 2012-02-29 1 18 - SVM - - 1 - AUTHOR - - 2 - AUTHOR - - 3 AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE سنجش کیفیت محیط شهری درشهرهای جدید مطالعه موردی: شهرجدیدهشتگرد مقاله حاضر با هدف سنجش کیفیت محیط شهری و با انگیزه ارائه یک مدل به منظور ارزیابی کیفیت محیط شهری در شهرهای جدید طراحی شده است و سعی بر آن دارد که با توصیف و تبیین مفهوم کیفیت محیط، شاخص‌های تأثیرگذار بر آن و هم‌چنین نحوه سنجش این مفهوم را در محیط‌های شهری شهرهای جدید بررسی کند. مبنای سنجش کیفیت محیط در شهر جدید هشتگرد ، معیار رضایت‌مندی از شاخص‌های کیفیت محیط شهری از دیدگاه ساکنان است. روش‌شناسی سنجش کیفیت محیط بر‌مبنای روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره قرار گرفته و مدل استفاده شده نیز بر مبنای تجربیات موجود و مطالعه موردی شهر جدید هشتگرد شکل گرفته است. براساس یافته‌های به دست آمده ازتحقیق حاضر،کیفیت محیط شهری شهرجدیدهشتگردازدیدگاه ساکنان درسطح پایینی قراردارد. البته دردوسطح 1- محیط شهری و 2- محیط سکونتی شهرجدیدهشتگردشرایط کمی متفاوت است؛به طوری که کیفیت محیط سکونتی درسطح بالاتری نسبت به کیفیت محیط شهری قراردارد. بررسی شاخص‌ های مختلف مدل نیزنشان می‌دهدکه تنهارضایت ازکیفیت شاخص‌های سازمان دسترسی وراه‌ها،ابعادوتسهیلات واحدمسکونی،تسهیلات بیرونی وهزینه‌های جاری واحدمسکونی وجوددارد. http://hsmsp.modares.ac.ir/article-1-471-fa.pdf 2012-05-02 19 37 واژه‌های کلیدی:کیفیت محیط کیفیت محیط شهری تحلیل عاملی (تأییدی) شهرهای جدید شهرجدیدهشتگرد - - http://hsmsp.modares.ac.ir/article-1-471-en.pdf 2012-05-02 19 37 - - - 1 - AUTHOR - - 2 AUTHOR - - 3 - AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE تعیین استراتژی‌های توسعه شهرهای متکی بر صنعت استخراج نفت با استفاده از روش SWOT، آنالیز IEA و ماتریس QSPM (نمونه مورد مطالعه: شهر دوگنبدان) شهرهای نفت‌خیز با اکتشاف و بهره‌برداری از منابع آن‌ها متولد شده و فرایند رشد و توسعه خود را آغاز ‌کرده‌اند؛ رشدی وابسته به نفت همراه با اقتصادی تک‌بُعدی که با تکیه بر آن، به شهری مدرن و پر‌رونق تبدیل شده‌اند. اما با نزدیکی به اتمام این منبع تجدید‌ناپذیر، دوره رکود و افت حیات شهری آن‌ها نیز آغاز می‌شود. به ‌همین دلیل، توجه به پایداری توسعه شهرهای نفتی و تنوع‌بخشی به اقتصاد آن‌ها بر اساس اتخاذ رویکردها و الگوهای مناسب توسعه شهری ضروری به‌نظر می‌رسد. هدف اصلی این مقاله، تدوین استراتژی‌های بهینه برای تنوع‌بخشی به اقتصاد شهری در شهر نفتی دوگنبدان است که باید همسو با چشم‌انداز توسعه پایدار شهری و بر اساس رویکرد استراتژیک انجام گیرد. روش تحقیق تلفیقی از روش کمّی و کیفی است و تحقیق بر اساس مصاحبه‌های عمیق، مطالعات اسنادی و کمّی‌سازی عوامل استراتژیک انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد دوگنبدان به‌عنوان شهری وابسته به نفت، با چالش‌های استراتژیک میان هزینه‌ها و منافع روبه‌روست؛ به‌ این معنا که اقتصاد تک‌بعدی یا عدم تنوع اقتصاد شهری و وابستگی اقتصاد آن به منابع تجدید‌ناپذیر با فرایند تهی‌سازی روزافزون از مهم‌ترین ضعف‌ها و تهدید‌های آن است و در مقابل، ظرفیت‌های بالا برای توسعه فعالیت‌های کشاورزی، تجاری و خدماتی از مهم‌ترین قوّت‌ها و فرصت‌های شهر به‌منظور توسعه پایدار شهری به‌شمار می‌آیند. همچنین، بر اساس برایندِ تلفیقِ اهمیت مجموعه‌عوامل درون‌زا و برون‌زای مؤثر بر توسعه شهر، مناسب‌ترین راه برای برون‌رفت از بحران احتمالی و بهره‌گیری از ظرفیت‌ها، اتخاذ راهبرد‌های رقابتی با تأکید بر قوّت‌ها و نگاه به تهدید‌های احتمالی است. http://hsmsp.modares.ac.ir/article-1-4898-fa.pdf 2012-02-29 39 58 واژه‌های کلیدی: شهرهای نفتی تدوین استراتژی آنالیز IEA ماتریس QSPM دوگنبدان - - http://hsmsp.modares.ac.ir/article-1-4898-en.pdf 2012-02-29 39 58 - - - 1 - AUTHOR - - 2 - AUTHOR - - 3 - AUTHOR - - 4 - AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE تعیین جهات بهینه توسعه شهر بر اساس پارامترهای محیطی (مورد: شهر بابلسر) هدایت و تعیین جهت رشد کالبدی شهر یکی از اصولی‌ترین مسائل مرتبط با مباحث توسعه پایدار با هدف بهینه‌سازی رشد شهر است. از آنجایی که زمین‌های پیرامونی شهر به‌ویژه در شهرهای ایران به‌عنوان محیط پشتیبان شهر مورد توجه‌اند و در عین حال، بخش بسیاری از شهرهای ایران در پسکرانه زمین‌های کشاورزی ایجاد شده‌اند؛ بنابراین توجه به تعیین جهتی برای رشد کالبدی شهر- که در آن به زمین‌های کشاورزی کمترین آسیب وارد شده و در ارتباط با سایر پارامترهای طبیعی چون گسل و ساختار زمین‌شناسی، جهت باد، سطوح آب‌های زیر‌زمین و غیره نیز بهترین شرایط را داشته باشد- یکی از مسائل مهم در مفاهیم نظری برنامه‌ریزی محیطی است. هدف این مقاله، بررسی و تعیین بهترین جهات رشد کالبدی شهر بابلسر بر مبنای مجموعه‌پارامترهای طبیعی مانند سطوح آب‌های زیر‌زمینی، گسل و ساختار زمین‌شناسی، زمین‌های کشاورزی، جهت باد و حریم آبراه است. برای تعیین جهت بهینه رشد کالبدی شهر بابلسر، از روش تحلیل سلسله‌مراتبی AHP و ELECTRE استفاده شده است. در این روش‌ها پنج گزینه یعنی محور غربی، شرقی، جنوبی، جنوب‌شرقی و جنوب‌غربی بر مبنای شاخص‌های پنج‌گانه بررسی شده‌اند. نتایج محاسبات نشان می‌دهد دو محور غربی و شرقی بیشترین اولویت را جهت هدایت رشد کالبدی شهر بابلسر دارند. http://hsmsp.modares.ac.ir/article-1-717-fa.pdf 2012-02-29 60 82 واژه‌های کلیدی: جهت بهینه پارامترهای محیطی بابلسر - - http://hsmsp.modares.ac.ir/article-1-717-en.pdf 2012-02-29 60 82 - AHP electre - - 1 - AUTHOR - - 2 - AUTHOR - - 3 - AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE تعیین حدود مناطق مورفودینامیکی و مورفوکلیماتیکی کواترنری در حوضه جاجرود یکی از مهم‌ترین مواریث اقلیمی کواترنری در ایران، شواهد ژئومورفولوژی یخچالی در مناطق کوهستانی است. بررسی لند‌فرم‌های یخچالی و حدود گسترش آن‌ها در نواحی کوهستانی ایران، بهترین شاهد به‌منظور شناسایی قلمروهای مورفوکلیماتیک و مورفودینامیک است. هدف این پژوهش، تعیین و بازسازی مرزهای مورفوکلیماتیک و مورفودینامیک در آخرین دوره یخچالی وورم و شناسایی مرزهای کنونی این قلمروها در حوضه جاجرود و سرانجام مقایسه نتایج به‌دست‌آمده با آرای پژوهشگران پیشین است. با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و بازدیدهای میدانی، موقعیت سیرک‌های منطقه شناسایی شد. سپس با روش پلتیر مرزهای مورفودینامیکی و مورفوکلیماتیکی کواترنر تعیین شد. در نهایت، نتایج به‌دست‌آمده با دیدگاه‌های محققان دیگر مورد مقایسه قرار گرفت. به‌طور کلی، ابزارها و داده‌های تحقیق را نقشه‌های توپوگرافی، زمین‌شناسی و تصاویر ماهواره‌ای ETM+، داده های اقلیمی دما و بارش ماهانه تشکیل دادند. با استفاده از میانگین دما و بارش ماهانه و سالانه طولانی‌مدت ایستگاه های هواشناسی منطقه و بازسازی دمای ترازهای ارتفاعی از روش رگرسیون خطی، پهنه‌های دمایی و بارشی محدوده مورد‌پژوهش محاسبه شد. سپس با استناد به نظریه بوبک، دما و بارش دوره یخچالی محاسبه شد. در مراحل مختلف تهیه و تحلیل نقشه ها از نرم‌افزار ArcGIS 9.3 استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد در حال حاضر، حد پایین قلمرو یخچالی به‌طور متوسط در ارتفاع 5220 متری، سولی فلوکسیون در ارتفاع 4000 متری، قلمرو پلوویال در ارتفاع 3400 متری و قلمرو پدیمانتاسیون در 1565 متری قرار دارد. در آخرین دوره یخچالی کواترنر (وورم) نیز حد پایین قلمرو یخچالی اغلب در ارتفاع 3900 متر، سولی فلوکسیون در ارتفاع 3000 متر و پلوویال در ارتفاع 2000 متری قرار داشته است. این داده‌ها از قلمروهایی که پژوهشگران پیشین برای البرز تعیین کرده‌اند، ارقام بالاتری را نشان می‌دهد. http://hsmsp.modares.ac.ir/article-1-408-fa.pdf 2012-02-29 83 110 واژه‌های کلیدی: کواترنری قلمرو مورفودینامیک قلمرو مورفوکلیماتیک برف‌مرز حوضه جاجرود - - http://hsmsp.modares.ac.ir/article-1-408-en.pdf 2012-02-29 83 110 - - - 1 - AUTHOR - - 2 - AUTHOR - - 3 AUTHOR - - 4 AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE مدیریت توسعه منطقه‌ای با تحلیل نقش فاصله در میزان توسعه دوایر متحدالمرکز در استان‌ها (نمونه موردی استان آذربایجان شرقی) امروزه، یکی از مسائلی که سکونتگاه‌های شهری و روستایی با آن روبه‌رویند، توزیع نامناسب امکانات و خدمات اجتماعی است. این توزیع نامناسب باعث ایجاد نابرابری در میزان دسترسیِ گروه‌های مختلف به امکانات و خدمات اجتماعی شده است. این مقاله ضمن توجه به این چالش اجتماعی- که متأثر از ضعف مدیریت توسعه است- تلاش دارد وضعیت برخورداری از امکانات و خدمات اجتماعی را در هر سه سطح تقسیمات سیاسی استان آذربایجان شرقی (شامل شهرستان، بخش و دهستان) بررسی کند؛ همچنین با شناسایی شهرستان‌ها، بخش‌ها و دهستان‌های محروم، اولویت‌های سرمایه‌گذاری را تعیین کند و سیاست‌ها و راهبردهای کلان برای ایجاد دسترسی متناسب را ارائه دهد. روش تحقیق، اسنادی است و روش تجزیه و تحلیل هم تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی. تعداد 28 شاخص در ابعاد مختلف تعریف و برای طبقه‌بندی سطوح مختلف به‌کار برده شده است. نتایج نشان می‌دهد دهستان‌های منطقه شمال‌شرق و جنوب‌شرق استان محرومیت بسیاری دارند و دهستان‌های بهره‌مند از امکانات و خدمات اغلب در اطراف مرکز استان و یا جنوب‌غرب و منطقه میانی مستقر هستند. تحلیل‌ها گویای این است که نیمه شرقی استان محرومیت بیشتری نسبت به نیمه غربی آن دارد و ضروری است مدیریت توسعه استان اولویت سرمایه‌گذاری را در شهرستان‌ها، بخش‌ها و دهستان‌های نیمه شرقی استان افزایش دهد. همچنین، نتایج این تحقیق نشان می‌دهد بین میزان فاصله مرکزِ هر کدام از تقسیمات سیاسی به مرکز استان و شهرستان و میزان محرومیت، رابطه مستقیم معنادار در سطح 99 درصد وجود دارد و با افزایش فاصله از مرکز، بر سطح محرومیت افزوده می‌شود. http://hsmsp.modares.ac.ir/article-1-12265-fa.pdf 2012-02-29 111 132 واژه‌های کلیدی: مدیریت توسعه محرومیت آذربایجان‌ شرقی تحلیل عاملی تاکسونومی - - http://hsmsp.modares.ac.ir/article-1-12265-en.pdf 2012-02-29 111 132 - - 1 AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE توسعه منطقه‌ای در نواحی مرزی شمال‌غربی ایران (نمونه موردی منطقه آزاد تجاری- صنعتی ارس) جغرافیای ایران و نیز امکان‌سنجی فرصت‌های اقتصادی قابل سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد این کشور بیانگر آن است که این مناطق می‌توانند به‌عنوان منابع اقتصادی کم‌نظیر و مستعدّ سرمایه‌گذاری مورد بررسی قرار گیرند. از‌این‌رو، در این پژوهش سعی شده با رویکرد توسعه منطقه‌ای، توان‌های صنعتی، تجاری و گردشگری منطقه آزاد ارس بازکاوی شود. روش این پژوهش،توصیفی- تحلیلی است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد منطقه آزاد تجاری- صنعتی ارس با توجه موقعیت ژئواستراتژیک، همسایگی با کشورهای C. I. S (کشورهای مستقل مشترک‌المنافع)، قرارگیری در کریدورهای بین‌المللی حمل و نقل (6 کریدور) و قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم، نزدیکی به ترکیه به‌عنوان دروازه اروپا، قابلیت ایجاد ارتباط جاده‌ای و ریلی بین کشورهای شمالی ایران با حوزه خلیج فارس در کوتاه‌ترین مسیر، وجود رودخانه ارس به‌عنوان عامل پیوند‌دهنده طبیعی، برخورداری از پشتیبانی مادر‌شهر تبریز، جاذبه‌های گردشگری و...، و در صورت داشتن برنامه جامع منطقه‌ای، مستعد توسعه همه‌جانبه منطقه‌ای است. http://hsmsp.modares.ac.ir/article-1-918-fa.pdf 2012-05-02 133 149 واژه‌های کلیدی: برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای ژئواستراتژیک نواحی مرزی منطقه آزاد تجاری- صنعتی ارس - - http://hsmsp.modares.ac.ir/article-1-918-en.pdf 2012-05-02 133 149 - - - 1 AUTHOR - - 2 AUTHOR