The Journal of Spatial Planning
برنامهریزی و آمایش فضا
MJSP
Basic Sciences
http://hsmsp.modares.ac.ir
1
admin
1605-9689
2476-6860
fa
jalali
1396
7
1
gregorian
2017
10
1
21
3
online
1
fulltext
fa
واکاوی روابط فضایی در بنادر جنوبی ایران و حوزههای پسکرانه آن؛ ارائه یک نظریه زمینهای: مطالعه موردی مثلث فضایی شیراز، بندرعباس و بوشهر
Understanding Spatial Relationships of Iran Southern Region and Hinterlands : A Grounded Theory Strategy (Case Study:Shiraz, Bushehr and BandarAbbas Spatial Triangle)
بررسی روابط و نوع تعامل فضایی میان بنادر و مناطق پسکرانهای آن در ساختار فضایی سرزمین، یکی از دغدغه­های اصلی برنامه­ریزان شهری و منطقهای است. بااینوجود، این موضوع در ایران، کمتر موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته است. هدف این مقاله، کشف روابط آشکار و نهان فضایی میان بنادر جنوبی و کانون­های اصلی مناطق پسکرانه­ای در مقیاس­ سرزمین ایران و واکاوی ساختار فضایی بندر-پسکرانه بر مبنای داده­های کیفی است. در همین راستا، پارادایم روشی مقاله برساختی-تفسیری، روش­شناسی آن کیفی و رویکرد مورداستفاده بر اساس نظریه زمینهای میباشد. یافته­های تحقیق نشان می­دهد بنادر جنوبی ایران، شامل بنادر اصلی و بنادر محلی، اغلب بهعنوان توزیع­کننده کالا از مناطق پیشکرانه به کانون­های اصلی پسکرانه­ای در مقیاس ملی، بخصوص شهر تهران، فعالیت دارند. هرچند وجود ذخایر غنی انرژی و معدنی در پسکرانه­های سواحل جنوبی کشور و همچنین بنادر مهم پیشکرانه­ای منطقه­ای (همچون شهر-بندرهای جهانی دبی و شارجه)، سبب رونق اقتصاد محلی در کریدور ساحلی جنوب کشور شده است؛ درحالیکه ساکنین پسکرانه­های محلی و منطقه­ای از این رونق اقتصادی بی­بهره­اند. نکته قابلتأمل این است که در اغلب بنادر توسعهیافته جهانی، انتشار جریان توسعه از بندر به سمت پسکرانه­های محلی و منطقه­ای بوده و الگوی منطقه­گرایی بندرگاهی را شکل داده­اند. بنابراین درصورتیکه بتوان الگوی ساختار فضایی پیشکرانه-بندر-پسکرانه را در ایران مشابه الگوی مرکز-پیرامون-مرکز (ساختار هندسی مشابه لوزی) شبیه­سازی نمود، در مقیاس بنادر توسعه­یافته در سایر نقاط جهان، الگوی فضایی این ساختار اغلب بهصورت پیرامون-بندر-پیرامون (ساختار هندسی مشابه هذلولی) شکل گرفته است.
ساختار فضایی,روابط فضایی,نظریه زمینهای,بنادر جنوبی,پسکرانه,پیشکرانه
145
187
http://hsmsp.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-21-12251-1&slc_lang=fa&sid=21
Hashem
Dadashpoor
هاشم
داداش پور
1003194753284600146793
1003194753284600146793
Yes
Department of Urban Planning, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس
Mojtaba
Arasteh
مجتبی
آراسته
1003194753284600146794
1003194753284600146794
No
Department of Urban Planning, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University
دانشجوی دکتری