در این پژوهش با استفاده از داده‌‌های مربوط به فراوانی وقوع توفانهای تندری در تبریز به عنوان نمونه‌‌ای از اقلیم شمال غرب ایران، خصوصیات زمانی و آماری توفانهای تندری مورد مطالعه قرار داده شده ‌‌است. در این مطالعه بر حسب مورد از روشهای تعیین همبستگی رتبه‌‌ای اسپیرمن، تحلیل روند خطی و پلی‌نومیال درجه 6 و نیز روش تحلیل خوشه‌‌ای ادغام بر حسب متوسط درون گروهی با معیار فاصله بلوکی برای طبقه‌‌بندی ماهانه وقوع توفانهای تندری استفاده شده ‌‌است. این مطالعه نشان داد که در مقیاس زمانی ماهانه، ماه مه و در بازه فصلی، بهار دارای بیشترین فراوانی وقوع توفانهای تندری هستند. آمار هواشناسی نشان می‌‌‌‌دهد که به هنگام وقوع توفانهای تندری، پدیده‌‌های اقلیمی فرعی خطرناکی مانند تگرگ، رگبارهای سنگین و سیل‌آسا، بادهای شدید و صاعقه، پدیده غالب اقلیمی تبریز هستند. سوانح اقلیمی یادشده به عنوان بخشی از ماهیت اقلیم تبریز و کل منطقه شمال غرب ایران، هر ساله خسارات فراوان اقتصادی- اجتماعی و زیست‌محیطی را متوجه مردم به‌ویژه کشاورزان و دامداران می‌‌‌‌کنند. توزیع احتمال وقوع توفانهای تندری تبریز، مبین اجتناب‌ناپذیر بودن وقوع آنها به‌‌ویژه در دوره‌‌های برگشت کوتاه‌‌مدت است و از این رو، توفانهای تندری و پدیده‌‌های فرعی ناشی از آن در تبریز یک خطر مخرب دائم محسوب می‌‌‌‌گردد.

واژه‌های کلیدی: بلایای طبیعی اقلیمی، توفانهای تندری، تحلیل خوشه‌‌ای، تگرگ، صاعقه، تبریز

متن کامل [PDF 293 kb]   (3192 دریافت)