دوره 14، شماره 3 - ( 1389 )                   جلد 14 شماره 3 صفحات 176-155 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
شریفی کیا محمد. پایش تغییر های تراز آبی در دریاچۀ هامون، مبتنی بر تحلیل سری زمانی تصاویر سنجش از دوری. برنامه‌ریزی و آمایش فضا. 1389; 14 (3) :155-176

URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-6406-fa.html

پایش تغییر های تراز آبی در دریاچۀ هامون، مبتنی بر تحلیل سری زمانی تصاویر سنجش از دوری
محمد شریفی کیا
چکیده:   (4144 مشاهده)
چکیده هامون، مهم ترین پهنۀ آبی داخلی ایران، در ناحیۀ بیابانی سیستان جای دارد و زیرساخت مناسبی را برای آن فراهم آورده است. در سیستان، حیات وابسته به هامون است و اهمیت این دریا در تمام ساختارهای زندگی مردم منطقه مشهود است. به علت اهمیت فراوان هامون، مسائل و نارسایی های آن نیز مهم است و توجهی دوچندان را طلب می کند. حفظ عرصه های آبی هامون و پایش دگرگونی های آن، ازجمله این الزام ها است. این تحقیق با هدف پایش تغییر های تراز آبی در هامون، از طریق تحلیل سری زمانی داده های ماهواره ای و پی جویی علل و عوامل ایجابی آن انجام شده است. بدین منظور، سری زمانی تصاویری را که دارای مشابهت زمانی‏اند، از سنجنده های MSS, TM & ETM+ ماهواره Landsat، در یک دوره سی ساله، با هدف آشکار سازی تغییر های تراز آبی پردازش کردیم؛ سپس با استفاده از عملیات پیمایشی مبتنی بر جمع آوری نقاط کنترل زمین (GCP) از بستر خشکیده دریاچه، اندازه‏گیری مستحدثات درون دریاچه و جمع آوری دیگر داده های میدانی؛ و به منظور تعیین مقدار تغییر در تراز آبی و تعیین علت های شکل‏گیری آن، یافته ها را بازپردازش و تحلیل کردیم. نتایج به دست آمده از این بررسی ها، تغییر در عرصه های آبی هامون را- که به زیان بخش ایرانی (هامون صابری) و به نفع بخش افغانی (هامون پوزک) است- تأیید می کند. مقایسه عرصه های آب گیری شده هامون در دو مقطع زمانی 1355 و 1384 با ارتفاع آبی برابر، و بهره گیری از قانون ظروف مرتبط، مؤید کاهش مساحت دریاچه به 357 کیلومتر مربع (10.6%-) است. توزیع فضایی این کاهش، یکسان نبوده و در بخش ایرانی آن (هامون هیرمند)، 777 کیلومتر مربع از عرصه آبی کاسته شده است؛ در حالی که عرصه جدیدی به مساحت 492 کیلومتر از بخش های غیر آب گیر هامون پوزک در افغانستان، آب گیر شده است. پویش علل و عوامل شکل گیری این رویداد، تغییر در بستر هامون از طریق افزایش ارتفاع را تأیید می کند که حاصل از انباشت رسوب های بادی به واسطه احداث موانع در مسیر حرکت طوفان های شن است. این موانع با هدف های عمرانی (جاده و دیوار ساحلی ) احداث شده اند؛ اما بی توحهی به مسائل زیست محیطی در احداث آن، تبعاتی مانند جلوگیری از حرکت طوفان های شن و انباشت آن در بخش های جنوبی هامون را به دنبال داشته است.
واژه‌های کلیدی: واژه های کلیدی: تصاویر ماهواره ای، تراز آبی، هامون، سیستان، زابل
متن کامل [PDF 1520 kb]   (2896 دریافت)    

دریافت: 1388/12/23 | پذیرش: 1389/1/16 | انتشار: 1390/1/21
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.